Toelichting nieuwe ontwikkelingen
Programma Algemeen bestuur en organisatie
Invoering impuls jongerenparticipatie
De kosten om uitvoering te geven aan het op 4 juli 2023 aangenomen amendement De Jeugd een stem in Rijswijk zijn niet begroot. Voor de ondersteuning van de op te richten impuls jongerenparticipatie is 0,5 fte voorzien. Daarnaast zal er een budget voor de impuls jongerenparticipatie zelf nodig zijn. In totaal gaat het om € 50.000 per jaar.
Programma Openbare orde en Veiligheid
Pandbrigade
Ter uitvoering van het raadsbesluit (RV 23-051) Pandbrigade wordt in deze begroting voorgesteld om structureel € 365.000 ter beschikking te stellen voor de uitvoering hiervan.
Programma Verkeer en vervoer
Actieplan verkeersveiligheid
Er is urgentie. Om Rijswijk verkeersveiliger te maken gaan we in 2024 door met het uitrollen van de uitvoeringsagenda van het Actieplan Verkeersveiligheid 2020-2025. Met de actiepunten uit dit plan zijn de afgelopen jaren al veel verbeteringen doorgevoerd. Dit zetten we voort. Daarbij blijven we verkeersveiligheid constant monitoren door middel van onderzoek en meldingen van bewoners. We brengen knelpunten in kaart en sturen bij waar nodig. Zo gaan we komend jaar extra inzetten op de kwetsbare doelgroep fietsers, bromfietsers en jongeren. We zetten in op drie sporen: infrastructurele maatregelen, gedragsmaatregelen en handhaving. Vooral het programma voor gedragsbeïnvloeding breiden we uit met campagnes, educatie en voorlichting. Er zijn extra investeringen nodig om de uitvoeringsagenda en intensivering hiervan uit te kunnen rollen. Een deel van deze investeringen zullen in aanmerking komen voor subsidie van 50% vanuit de MRDH.
Uitvoering mobilteitsstrategie
In verband met de inzet voor de mobiliteitsstrategie wordt nu extra personeel ingehuurd. Hierdoor zal dit budget dit jaar naar verwachting volledig worden besteed. Voor 2024 zal meer geld en inzet gevraagd worden voor diverse projecten. Dit staat nog los van het uitvoeringsprogramma dat voortkomt uit het mobiliteitsprogramma dat, naar verwachting, dit najaar wordt geaccordeerd in de raad.
Stimuleren fietsgebruik
In oktober is het Fietsplan door de raad vastgesteld. Onderdeel van het fietsplan is het stimuleren van fietsen. Hiervoor wordt een plan opgesteld dat in 2024 wordt uitgevoerd. Geraamde kosten zijn € 75.000.
Inwinnen van verkeersdata
Voor verkeersdata maken we gebruik van (door NDW gratis beschikkingbaar gestelde) "moving-cardata". Bij vragen van de raad of klachten/melding van bewoners en bij gebiedsontwikkelingen wordt het in toenemende mate noodzakelijk om adviezen en besluiten te onderbouwen met fysieke verkeerstellingen.
Extra opbrengsten parkeervergunningen inzetten ter dekking mobiliteitsuitgaven
Aan de raad wordt voorgesteld om de tarieven voor de parkeervergunningen te verhogen. De extra opbrengst wordt ingezet ter dekking van mobiliteitsuitgaven die nu in de begroting geraamd zijn.
Programma Economie en Werken
Dividend Stedin
De Staat treedt toe als aandeelhouder van netbeheerder Stedin met een investering van € 500 miljoen in aandelen. Dit levert een positieve bijdrage aan de forse investeringen die Stedin moet doen voor de energietransitie. Ook heeft dit een positief effect op het door Rijswijk te ontvangen dividend.
Programma Sociaal Domein
Pilot vrij reizen HTM voor houders Ooievaarspas voor AOW gerechtigden
In 2023 is n.a.v. het aangenomen amendement “vrij reizen HTM voor houders van de Ooievaarspas voor AOW gerechtigden een bedrag van €55.000,- begroot voor de pilot vrij reizen met de HTM. Maximaal €25.000,- hiervan wordt besteed aan het reisverbruik in 2023 (augustus tot en met december 2023). Het resterende budget van ca €30.000, dat in 2023 niet wordt gebruikt, willen we inzetten in 2024 om de stijging van de kosten als gevolg van de toename van het aantal deelnemers van het vrij reizen te dekken. In 2024 hebben we naar schatting naast het resterende bedrag vanuit 2023 een bedrag van € 50.000 nodig om de pilot voort te zetten. Dit is gebaseerd op het huidige aantal deelnemers en de gemiddelde maandelijkse kosten per OV-chipkaart gebruiker (€ 35)
Herziening Algemene voorzieningen WMO en Jeugd
De lasten voor de Uitvoeringsagenda Welzijn (€ 75.000), het dashboard SD + subsidies (€ 50.000) worden herzien. Dit levert een verwachte onderschrijding op van € 125.000.
Programma Wonen en Leven
Inhuur vergunningen
De arbeidsmarkt voor medewerkers die nodig zijn in de uitvoeringsketen voor het verlenen van vergunningen staat onder druk. Het vinden van vaste medewerkers is een grote uitdaging. Omdat het in behandeling nemen van vergunningaanvragen een wettelijke uitvoeringstaak met harde beslistermijnen betreft, wordt ingezet op inhuur. Op de begroting ontbreekt een begrotingspost voor de inzet van inhuur/een flexibele schil. De kosten die we maken voor de inhuur die zich bezig houdt met het behandelen van aanvragen mag worden doorbelast in de leges. Dan moeten de kosten wel opgenomen zijn. Op dit moment staat al vast dat we naast de inzet van vaste medewerkers, ook zullen inzetten op een flexibele schil, al is het maar voor de zogenoemde piekmomenten. In 2024 maken we gebruik van de inhuur binnen het ruimtelijk domein om alle aanvragen en verzoeken om afwijkingsprocedures af te kunnen handelen op het gebied van de Omgevingswet, APV en Bijzondere Wetten en afwijkingsprocedures. 2024 wordt het overgangsjaar waarin we nog lopende aanvragen onder het huidige recht (Wabo en Wro) en onder het nieuwe recht (Omgevingswet) moeten afhandelen. Dit vraagt extra tijd, omdat we nog ervaring en routine met de nieuwe wet moeten krijgen. De uren die ingezet worden op de afhandeling van aanvragen en omgevingsoverleg kunnen doorbelast worden in de leges. We nemen een bedrag van € 250.000 op voor de uitvoeringsketen binnen vergunningen voor de keten, inclusief inzet van RO (afwijkingsprocedures). Deze lasten worden gedekt vanuit de opbrengst Leges.
Ziekte en plaagbestrijding
Zoals aangegeven in de risicoparagraaf van het Groenbeheerplan neemt door de klimaatverandering de overlast door ziekten en plagen verder toe. Het betreft iepziekte, essentaksterfte, eikenprocessierups en de invasieve exoten reuzenberenklauw en japanse duizendknoop. Het gevolg hiervan is dat zieke bomen vervangen moeten worden en dat we de eikenprocessierups en invasieve exoten actief bestrijden. Hiermee voldoen we als gemeente aan de zorgplicht voor een veilige openbare ruimte. Deze kosten zijn onvermijdelijk en voor de komende jaren moeten we rekening houden met oplopende kosten. Voor de begrotingsjaren 2022 en 2023 was voor de aanpak van ziekten en plagen reeds incidenteel budget toegekend. Op basis van de evaluatie is de conclusie dat het eerder toegekende budget minimaal structureel benodigd is. In het nieuwe Groenbeheerplan 2024-2028 zal worden beschreven wat er gedaan moet gaan worden en hoeveel dat gaat kosten voor de komende jaren. Vooruitlopend hierop wordt alvast € 300.000 voor 1 jaar gevraagd.
Aanpak loodverontreiniging
De provincie betaalt de kosten voor de aanpak van de tuinen waar sprake is van onvoldoende bodemkwaliteit of een overschrijding van de wettelijke norm van lood in de bodem. Voor de overige tuinen met matige bodemkwaliteit worden specifieke gebruiksadviezen opgesteld. Dit laatste kan in de uitvoering in enkele gevallen kosten met zich meebrengen. Deze kosten brengen we onder de benaming milieukundige begeleiding en bedragen €20.000. Inhuur van een projectleider is nodig voor begeleiding/uitvoering van het project lood in de bodem volkstuin Ons Ideaal. De kosten van inhuur zijn voor 16 uur en 24 weken, €130.
Onderzoek milieuzone brom- en snorfietsen
De raad heeft in zijn vergadering van juni 2023 besloten dat een voorstel wordt uitgewerkt voor uitbreiding van de milieuzones met 2takt brom- en snorfietsen (amendement). Voor het onderzoek naar een milieuzone voor brom- en snorfietsen is budget nodig.
Milieuonderzoeken
Milieu heeft geen werkbudget. Dat betekent dat voor elk onderzoek eerst geld aangevraagd moet worden in de rapportage en/of begroting. Het is aan te bevelen om een klein werkbudget te hebben, waarvan kleine milieu onderzoeken kunnen worden betaald.
Hogere bijdrage Avalex en lagere opbrengst Nedvang
Als gevolg van de vaststelling van de begroting 2024 stijgt de bijdrage aan Avalex. Vanaf 2023 wordt de subsidie van Nedvang verrekend via de bijdrage van Avalex. Deze wordt niet langer afzonderlijk geraamd. De extra lasten worden betrokken in de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing.
Opruimen van spoedeisende illegale dumpingen in de openbare ruimte
In de bijdrage van Avalex is geen rekening gehouden met de lasten voor het opruimen van spoedeisende illegale dumpingen in de openbare ruimte. Voorgesteld wordt om die lasten in de begroting te ramen. Dit betreffen onvermijdelijke lasten. De extra lasten worden betrokken in de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing.
Hogere bijdrage ODH
Rijswijk betaalt al enkele jaren op basis van een nacalculatie een hogere bijdrage dan vooraf begroot is. In 2023 bedragen de extra kosten € 106.020 als gevolg van de gestegen loonkosten en extra inzet van de ODH t.b.v. Rijswijk. Gelet op de wijziging van het wettelijk stelsel, de gestegen loon- en inhuurkosten, de hogere bouwkosten, de toenemende complexiteit van de regelgeving die maakt dat we vaker advies nodig hebben van de ODH in relatie tot de gemeentelijk bouwopgave, is het voorstel om het begrote budget te verhogen. Daarbij is ook rekening gehouden met de invoering van de Omgevingswet waarbij de ODH als ketenpartner in het voortraject advies zal uitbrengen.
Woningisolatieprogramma
In juni 2023 heeft de raad het Woningisolatieprogramma Rijswijk 2023-2026 vastgesteld. Voor de uitvoering van het programma is van 2023 tot en met 2025 € 2 miljoen beschikbaar per jaar (naast de middelen vanuit de specifieke uitkering Nationale Isolatieaanpak vanuit het Rijk). Het woningisolatieprogramma bestaat op hoofdlijnen uit 3 onderdelen. 1) Inwoners actief benaderen en informeren over isolatiemaatregelen, 2) inwoners persoonlijk adviseren en VvE’s daarbij ook ondersteunen in de procesbegeleiding, en 3) een subsidie voor isolatiemaatregelen.
Op dit moment wordt gewerkt aan de implementatie van het programma zodat de uitvoering eind dit jaar kan starten. De implementatie omvat o.a. de aanschaf van een relatiebeheer-systeem, het opstellen van een subsidieregeling, het Europes aanbesteden van de Energiefixers (Energieambassadeurs) en het Europees aanbesteden van de procesbegeleiding voor VvE, het inrichten van het subsidieproces en voorbereiden van de communicatiecampagne. Het actief benaderen en het adviseren van particuliere woningeigenaren en VvE’s start dit jaar. De subsidie wordt begin 2024 opengesteld.
Inwoners die in mindere mate zelf de verduurzaming van hun woning kunnen realiseren en voor VvE’s geldt dat het tijd vraagt om de eerste twee stappen te doorlopen en te komen tot een aanvraag voor subsidie. De ervaring is dat vooral bij grote VvE’s dit proces minimaal 2 jaar in beslag neemt. De subsidieaanvragen vanuit die VvE’s zullen pas in de loop van 2024/2025 volgen. Verwachting is dat de besteding van het subsidiebudget enige tijd achter de uitvoering aanloopt. Bij de vaststelling van het Woningisolatieprogramma is door de gemeenteraad een bestemmingsreserve ingesteld. Met deze bestemmingsreserve kunnen de middelen voor het woningisolatieprogramma beschikbaar blijven voor VvE’s die het proces voor verduurzaming zijn gestart.
Zoals in raadsvoorstel van het Woningisolatieprogramma al is aangekondigd, blijft een groot deel van het beschikbare budget uit 2023 onbesteed vanwege de doorlooptijd van de implementatie. Dit budget (nu vastgesteld op € 1,9 miljoen) wordt bestemd voor de uitvoering van het Woningisolatieprogramma in 2024. De middelen (ad. € 2 miljoen) in 2024 worden daarmee verschoven naar 2026.
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Verwerking hervormingsagenda Jeugd
In de meicirculaire 2023 is voor jeugdzorg, onder voorbehoud van omzetting naar een definitief akkoord op de Hervormingsagenda, voor 2024 en 2025 middelen beschikbaar gesteld. Via de begrotingsrichtlijn ‘Afspraken jeugdmiddelen in de meerjarenraming’ zijn de gemeenten geïnformeerd dat zij er voor de begroting 2024-2027 vanuit mogen gaan dat ze de middelen van de Hervormingsagenda jeugd volledig krijgen en dat de besparingen van de rijksmaatregelen worden gehaald. De afspraken over de extra rijksbijdragen voor de jeugdzorg gelden voor de begroting 2024 en de meerjarenbegroting 2025 - 2027. Over een jaar beoordelen de provincies opnieuw of deze richtlijn ook geldt voor de meerjarenbegroting 2025-2028. De middelen voor 2024 en 2025 zijn reeds verwerkt via de Meicirculaire. De bedragen voor de jaren 2026 en 2027 worden nu ook opgenomen in de begroting.
Overhead
Voor 2024 zijn de verwachting en de ambitie om de lasten voor externe inhuur met € 750.000 te verlagen.
Bedrijfsvoering
Software
Het betreft een structurele aanvulling op het exploitatiebudget voor het kunnen blijven bekostigen van de structurele onderhoudskosten die zijn ontstaan in verband met (het onderhoud van) meer veilige koppelingen (verbindingen) tussen applicaties- en met landelijke voorzieningen. De toename van de kosten zijn te relateren aan meer samenwerking in de keten, digitalisering en verdere verSaaSing van het applicatielandschap.
Documentaire informatievoorziening
Structurele aanvulling op het exploitatiebudget voor het kunnen blijven bekostigen van de structurele onderhoudskosten die zijn ontstaan door de uitbreiding en verSaaSing van het Documentmanagement- (DMS) en Zaaksysteem o.a. in voorbereiding op de implementatie van Zaakgericht Werken.
Digitaliseringsagenda
Dit betreft de financiële verwerking van de Raadsinformatiebrief Digitaliseringsagenda (RIB 23 052).