Grafiek Solvabiliteit

Grafiek GREX

Grafiek Netto schuldquote

Netto schuldquote

De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. De VNG stelt over de netto schuldquote: “Normaal ligt de netto schuldquote van een gemeente tussen 0% en 90%. Als de netto schuldquote tussen 100% en 130% ligt, is de gemeenteschuld hoog (oranje). Hij moet niet verder stijgen. Als de netto schuldquote boven de 130% uitkomt, dan bevindt de gemeente in de gevarenzone (rood).” Door forse investeringen neemt de schuld de komende jaren toe, maar door de verkopen in RijswijkBuiten daalt deze tot een acceptabel niveau.

Solvabiliteitsratio

De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen en de mate waarin de gemeente op lange termijn in staat is aan de financiële verplichtingen te voldoen. De solvabiliteit is de belangrijkste graadmeter voor de financiële gezondheid. In de begroting 2026 zit de solvabiliteit onder de ondergrens van een neutraal financieel profiel (20%), meerjarig zakt de gemeente af naar een risicovol financieel profiel.

De belangrijkste vraag bij dit onderwerp is:

De gemeente groeit. Daardoor wordt onze begroting groter en nemen ook onze bezittingen toe, zoals gebouwen, grond en andere waardevolle zaken. Als de bezittingen groeien, moet ook ons eigen vermogen meegroeien. Het eigen vermogen laat zien welk deel van onze bezittingen we zelf hebben betaald, zonder leningen. Als dat te laag is, moeten we meer geld lenen om aan onze financiële verplichtingen te voldoen. Dat maakt de gemeente financieel kwetsbaarder.

Om financieel gezond te blijven, willen we dat ons eigen vermogen de komende jaren stijgt. Op basis van de huidige inzichten moet het eigen vermogen met ongeveer € 20 miljoen stijgen de komende jaren. Nu is dat nog ongeveer € 82 miljoen. Met dit hogere eigen vermogen blijft onze solvabiliteit – de verhouding tussen wat we bezitten en wat we schuldig zijn – op een goed niveau. In de komende kadernota werken we dit onderwerp verder uit.

Structurele exploitatieruimte

Het kengetal structurele exploitatieruimte vergelijkt de structurele baten en structurele lasten met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten (bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de OZB) toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken. De structurele exploitatieruimte is vanaf jaarschijf 2026 negatief, dit is onder andere verklaarbaar door het negatieve begrotingssaldo.

Grondexploitatie

Omdat grondexploitaties een forse impact kunnen hebben op de financiële positie, is het kengetal grondexploitatie toegevoegd. Dit kengetal geeft de grondpositie (de waarde van de grond) weer ten opzichte van de totale baten. Hoe lager het percentage voor dit kengetal, hoe gezonder dit kengetal is. In Rijswijk is de grondexploitatie zeer bepalend voor de kengetallen. Het kengetal grondexploitatie is sterk dalend van 35% in de jaarrekening 2024 naar 14% in 2029. Dit wordt veroorzaakt door de verkopen in RijswijkBuiten. Deze ontwikkeling is onder voorbehoud van de veertiende herziening van de GREX RijswijkBuiten. Deze herziening kan ook effect hebben op het sovabiliteitsratio en de netto schuldquote.

Belastingcapaciteit

Het kengetal belastingcapaciteit laat zien hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt tot de landelijk gemiddelde woonlasten. Naast de onroerendezaakbelasting wordt tevens gekeken naar de riool- en afvalstoffenheffing, omdat deze heffingen niet kostendekkend hoeven te zijn, maar ook lager vastgesteld mogen worden (er is dan sprake van belastingcapaciteit die niet benut wordt). De uitkomst geeft inzicht in de ruimte voor belastingverhoging om bijvoorbeeld een financiële tegenvaller op te vangen of om nieuw beleid te dekken (in het volgende begrotingsjaar). Hiermee geeft dit kengetal – naast de schuld en de verhouding tussen structurele lasten en structurele baten – een indicatie van de wendbaarheid van de begroting, oftewel de mate waarin bijgestuurd kan worden op een tegenvaller (de wendbaarheid wordt verder beperkt door een hoge schuld en structurele lasten die hoger zijn dan de structurele baten). Voor Rijswijk is het kengetal belastingcapaciteit van 101% uit de jaarrekening gestegen naar 110% vanaf 2026 en verder rekening houdend met een landelijk gemiddelde van € 964.