Met ingang van de begroting 2016 dient onderstaande tabel met financiële kengetallen te worden opgenomen op grond van art. 11 BBV en de “Regeling vaststelling Kengetallen”. Gedachtegang van de commissie BBV is dat deze kengetallen door de toezichthouders (gemeenteraad en provincie) meegewogen dienen te worden bij de beoordeling van de financiële positie van de gemeente. Hierbij zal nadrukkelijk de eigen specifieke situatie in ogenschouw genomen moeten worden, omdat deze voor iedere gemeente min of meer uniek is. Oftewel, enige nuancering is op zijn plaats bij het interpreteren van de ‘kale’ cijfers.

Grafiek Solvabiliteit

Grafiek GREX

Grafiek Netto schuldquote

Netto schuldquote

De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. De VNG stelt over de netto schuldquote: “Normaal ligt de netto schuldquote van een gemeente tussen 0% en 90%. Als de netto schuldquote tussen 100% en 130% ligt, is de gemeenteschuld hoog (oranje). Hij moet niet verder stijgen. Als de netto schuldquote boven de 130% uitkomt, dan bevindt de gemeente in de gevarenzone (rood).” De verkoop van de aandelen Eneco in 2020 heeft ervoor gezorgd dat de netto schuldquote van ca. 160% in 2019 gedaald is naar 70% in 2020. Door forse investeringen neemt de schuld de komende jaren toe, maar door de verkopen in RijswijkBuiten daalt deze tot een acceptabel niveau.

Solvabiliteitsratio

De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de medeoverheid in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. De solvabiliteit is de belangrijkste graadmeter voor de financiële gezondheid. Voor een neutraal profiel (solvabiliteit tenminste 20%) moet het Eigen Vermogen in vier jaar met € 23,5 miljoen groeien naar € 51 miljoen. Om die reden is € 20 miljoen. van de Eneco opbrengst toegevoegd aan de algemene reserve. Door deze toevoeging aan de algemene reserve is de solvabiliteit direct verbeterd. Door o.a. de afname van de boekwaarde van RijswijkBuiten groeit het in de jaren daarna naar het gewenste niveau van 20%. Omdat de totale opbrengst van de aandelenverkoop in de ratio wordt meegenomen is het werkelijke cijfer hoger. Naarmate het groeifonds wordt uitgeven zakt dit cijfer.

Structurele exploitatieruimte

Het kengetal structurele exploitatieruimte vergelijkt de structurele baten en structurele lasten met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten (bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de OZB) toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken. De structurele exploitatieruimte sluit in alle jaren van de begrotings- en meerjarenperiode positief.

Grondexploitatie

Omdat grondexploitaties een forse impact kunnen hebben op de financiële positie, is het kengetal grondexploitatie toegevoegd. Dit kengetal geeft de grondpositie (de waarde van de grond) weer ten opzichte van de totale baten. Hoe lager het percentage voor dit kengetal, hoe beter. In Rijswijk is de grondexploitatie zeer bepalend voor de kengetallen. Het kengetal grondexploitatie is sterk dalend van 86% in de jaarrekening 2019 naar 19% in 2025.

Belastingcapaciteit

Het kengetal belastingcapaciteit laat zien hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt tot de landelijk gemiddelde woonlasten. Naast de onroerendezaakbelasting wordt tevens gekeken naar de riool- en afvalstoffenheffing, omdat deze heffingen niet kostendekkend hoeven te zijn, maar ook lager vastgesteld mogen worden (er is dan sprake van belastingcapaciteit die niet benut wordt). De uitkomst geeft inzicht in de ruimte voor belastingverhoging om bijvoorbeeld een financiële tegenvaller op te vangen of om nieuw beleid te dekken (in het volgende begrotingsjaar). Hiermee geeft dit kengetal – naast de schuld en de verhouding tussen structurele lasten en structurele baten – een indicatie van de wendbaarheid van de begroting, oftewel de mate waarin bijgestuurd kan worden op een tegenvaller (de wendbaarheid wordt verder beperkt door een hoge schuld en structurele lasten die hoger zijn dan de structurele baten). Voor Rijswijk is het kengetal belastingcapaciteit 111%. Dit percentage indiceert dat de ruimte voor belastingverhoging beperkt is.

Conclusie:

Vanuit de kengetallen bezien kan worden gesteld dat de scores voor de verplichte financiële kengetallen beheersbaar zijn. De verkoopopbrengst van de Eneco aandelen heeft grote invloed gehad op deze cijfers. Door de verdere ontwikkeling van RijswijkBuiten zullen de schuldquote, de solvabiliteit en het kengetal grondexploitatie nog meer verbeteren. Vanzelfsprekend zullen deze kengetallen omlaag moeten worden bijgesteld door de inzet van het groeifonds en als er besluiten worden genomen over andere grote investeringen. Met de toename van € 20 miljoen aan het weerstandsvermogen staan de weerstandsratio en de solvabiliteit weer op een acceptabel niveau.