De economie is soms weerbarstig, vaak onvoorspelbaar, maar heeft vooral een grote invloed op een (lokale) maatschappij. Dit is vooral sinds maart 2020 zicht- en voelbaar geworden toen het coronavirus wereldwijd de maatschappij en economie grotendeels stil legde met alle lokale gevolgen van dien.

Wat de werkelijke omvang van de (economische) effecten hiervan op de lokale economie in de komende jaren zal zijn, is nog onbekend. De (herstel)cijfers met betrekking tot de economische groei in Nederland wisselen nog sterk en vooral ook per sector.

Feit is, dat vooral de sectoren leisure, horeca en retail hard zijn geraakt. Vanuit de lokale oriëntatie op deze sectoren, vraagt dit voor 2021 en de daaropvolgende jaren prioriteit in ons economisch beleid en accountmanagement.

We willen de economische structuur en onze verschillende winkelcentra en werklocaties vitaal houden. In juni 2021 is in dit kader het coronamaatregelenpakket inclusief extra acties met financiële kapitaalinjectie vanuit het lokale groeifonds van Rijswijk door de gemeenteraad goedgekeurd.

Ons economisch beleid is verder gericht op het verbeteren van het vestigingsklimaat voor ondernemers via actief accountmanagement, de herstructurering en gebiedsontwikkeling van onze winkelcentra en werklocaties en daarnaast verdere aandacht voor de verbetering van onze dienstverlening aan ondernemers.

Vanwege het maatschappelijk belang zetten we in op een sterke betrokken lokale economie met sterke organisatiegraad en positionering van aantrekkelijke en toekomstbestendige werklocaties. We zetten in op het creëren en minimaal behoud van werkgelegenheid.

Via de uitvoeringsagenda en onze economische uitvoeringstrategie ‘Rijswijk Onderneemt’ geven we komende tijd uitvoering aan ons economische beleid inclusief actief accountmanagement.

1. Sterke netwerken: een sterke organisatiegraad;

2. sterke werk- en winkelgebieden: transformatie en revitalisering van de Plaspoelpolder en herontwikkeling en versterking van de winkelcentra;

3. sterke economische structuur: aandacht voor en integratie van innovatie en duurzaamheid;

4. sterk profiel: positionering van het onderscheidende karakter van Rijswijk met als doel het creëren, dan wel minimaal behoud van voldoende ondernemerschap en de daarmee samenhangende werkgelegenheid;

5. dienstverlening: een rode loper voor ondernemers (Ondernemers op de Troon).

De indicatoren functiemenging, vestigingen, werkgelegenheid en waardering van ondernemers vormen een thermometer voor de ontwikkeling van de Rijswijkse economie en worden elk jaar in de begroting getoond. Deze indicatoren zijn afhankelijk van diverse factoren, zoals de economische conjunctuur, ontwikkelingen binnen de sterk vertegenwoordigde bedrijfssectoren in Rijswijk en de lokale inwonersgroei.

De werkelijke impact van de coronacrisis op de wereld-, landelijke en Rijswijkse economie, is nog onbekend. Uit de voorlopige economische analyses lijkt corona vooralsnog niet te leiden tot een economische recessie. De vraag is of terugkijkend naar de impact van de financiële crisis van 2008, het nog wel van invloed zal zijn op investerings-beslissingen door bedrijven en daarmee de (lokale) werkgelegenheid.

Het beeld en de prognoses die hieronder worden geschetst, zijn op basis van cijfers van 2019/2020. Het is complex om dergelijke exogene indicatoren op het niveau van Rijswijk ‘smart’ te voorspellen, laat staan te beïnvloeden. Op basis van historische trends en actuele ontwikkelingen, zoals de uitbraak van de coronacrisishebben we een inschatting gemaakt voor de komende jaren, uitgedrukt in een positieve (+) of negatieve (-) groei. We verwachten door acties uit hoofde van de Rode Loper en Ondernemers op de Troon een hoger rapportcijfer van de waardering van ondernemers met een doelstelling rapportcijfer 7.

Met een index van 54,8% is Rijswijk te typeren als een werkgemeente, maar is afgelopen jaren aan het veranderen naar een gemeente van werken én wonen. Ondernemen en wonen kan in Rijswijk bovendien in een kleinschaliger prettigere omgeving waar de voordelen van stad én dorp aanwezig zijn.

Zoals in de figuur hieronder te zien, is de index de afgelopen 10 jaar wel fors gedaald. Vooral de sterke bevolkingsgroei in Rijswijk gecombineerd met een afname van het aantal banen is hiervan de oorzaak. De verwachting is dat de index van Rijswijk geleidelijk dichter bij het landelijk gemiddelde komt als gevolg van de nog de geplande woningbouw. Dat biedt economische kansen, zowel voor de profilering van Rijswijk als ook voor lokaal draagvlak voor voorzieningen.

In de figuur is de verhouding tussen banen en woningen weergegeven, de zogenaamde functiemenging index (de index loopt van 0% alleen wonen tot maximaal 100% alleen werken, bij een waarde van 50% zijn er evenveel woningen als banen).

Het aantal banen per 1.000 inwoners in Rijswijk ligt nog steeds fors hoger vergeleken met gemeenten met een vergelijkbaar aantal inwoners. Wij verwachten voor 2021 een afname van banen door de economische recessie als gevolg van het coronavirus. Tegelijkertijd is er juist ook een positieve trend te zien van het aantal vestigingen binnen de gemeente. Dit is ook een landelijke trend en wordt verklaard door de blijvende opmars van ZZP’ers.

Een nieuwe economische recessie zal gevolgen geven voor de investeringsbereidheid van ondernemers en dus ook voor het aantal (nieuwe) vestigingen in Rijswijk. Onze verwachting is dat het aantal vestigingen aankomende jaren gelijk blijft met weer een positieve trend vanaf 2023. Vooral de inzet op transformaties naar aantrekkelijke en toekomstbestendig werklocaties en het (verder) positioneren van Rijswijk als locatie voor ondernemerschap, gecombineerd met actief accountmanagement, moet op termijn leiden tot meer nieuwe bedrijven en organisaties in Rijswijk.

De dienstverlening van de gemeente is door ondernemers beoordeeld met een 6,4 wat in lijn ligt met het landelijke gemiddelde.

Met extra inzet op accountmanagement en meer aandacht voor de dienstverlening via de Rode Loper en Ondernemers op de Troon is onze doelstelling dat de waardering van ondernemers komende jaren zal stijgen naar een hoger rapportcijfer, doelstelling rapportcijfers 7. De ondernemerspeiling wordt eens per twee jaar uitgevoerd.

Als gevolg van de coronacrisis is de peiling in 2020 niet uitgevoerd om ondernemers niet extra te belasten met vragenlijsten. Liever bleven we in contact betreffende die zaken die wél speelde en van belang waren. Afhankelijk van het economische herstel, bepalen we of we de peiling in 2022 wel opnieuw gaan uitvoeren.

Ondertussen blijven wij bereikbaar voor alle ondernemers en staat het versterken van de dienstverlening als één van de prioriteiten bovenaan de uitvoeringsagenda van onze Economische Strategie.