Het programma van werkzaamheden en uitgifte van bouwgrond voor voornamelijk verkoop van woningbouw, zoals dat is gepland en dient als onderlegger van de ramingen van de jaarschijf 2024 van de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023.

Eind 2023 wordt de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Twaalfde herziening 2024 opgesteld. De hieruit volgende wijzigingen voor de Programmabegroting 2024-2027 zullen in de 1e halfjaarrapportage 2024 worden meegenomen.

Verwervingsactiviteiten worden nadrukkelijk afgestemd op de beoogde ontwikkeling van het gebied. Bij een grootschalige ontwikkeling, waarvan sprake is in RijswijkBuiten, is het doel om alle benodigde percelen te verwerven in een minnelijk traject.

De laatste voor de ontwikkeling van het plangebied benodigde gronden zijn verworven. Er resteert alleen nog de overdracht van de door ProRail voor de realisatie van de spoorverdubbeling benodigde percelen aan de gemeente.

De planning en de uitvoering van de werkzaamheden van bouw- en woonrijp maken zijn aangepast aan de uitgangspunten zoals opgenomen in de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023.

In de grondexploitatieberekening wordt nu rekening gehouden met een gemiddeld calculatietarief voor de rentekosten van 0,92%.

De omgang met risico’s bij grondexploitaties is beschreven in de Nota Grondbeleid. Risico’s bij dit project kunnen zich voordoen op allerlei gebieden (o.a. politiek, bestuurlijk, maatschappelijk, economisch, wet- en regelgeving, samenwerking). Voor de kansen en bedreigingen van de gemeentelijke grondexploitatie is een risicoparagraaf opgesteld. Deze maakt deel uit van de grondexploitatie.

De gekwantificeerde risico’s binnen de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023 bedragen € 3,924 miljoen. Gelet op het negatieve exploitatieresultaat is hiervoor binnen de grondexploitatie geen dekking aanwezig. De Algemene reserve wordt ingezet als buffer.

De uitgifte van bouwgronden in RijswijkBuiten is nu voorzien in de periode tot en met 2030. Volgens de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023 zijn er tot en met 2023 circa 2.400 bouwkavels in verkoop gebracht. De planning is gebaseerd op het sturen op woningaantallen (programma) en het realiseren van de geraamde grondopbrengsten. Naast de drie geplande scholen wordt de tijdelijke school in Sion voor een langere periode aangehouden. In Parkrijk is langs de Laan van ’t Haantje eveneens een tijdelijke school gerealiseerd. De op deze locaties geplande woningbouw zal na afsluiting van de exploitatieperiode, als de behoefte aan lokalen is afgenomen, plaatsvinden (over ca 8 jaar).

Om de afzet van bouwgrond voor bedrijven te stimuleren heeft de gemeenteraad besloten om in navolging van de woningbouwstimulering door middel van erfpacht, dit instrument ook voor bedrijventerreinen in RijswijkBuiten in te zetten.

Per augustus 2023 zijn in deelgebied H7 vijf van de zes bedrijfskavels verkocht. Eén bedrijfskavel was gereserveerd, maar is in juli 2023 teruggegeven en zal weer openbaar aan de markt worden aangeboden. De gronden worden pas uitgegeven als er een onherroepelijke omgevingsvergunning is. Naar verwachting zullen deze bedrijfskavels in uiterlijk half 2024 bouwrijp worden uitgegeven. Het woonrijp maken zal naar verwachting in 2025 worden afgerond.

De verwachting is dat de bedrijfskavels van H9 in eind 2023/begin 2024 door middel van een openbare verkoopprocedure aan de markt zullen worden aangeboden. Deelgebied H8 wordt t/m 2024 door ProRail gebruikt en zal nadien in verkoop gaan.

Rijswijk heeft als doel om van RijswijkBuiten een van de meest duurzame uitbreidingswijken van Nederland te maken. Onderdeel van deze ambitie is het beïnvloeden van de vervoerswijze. Hierbij wordt ingezet op een verschuiving van autogebruik naar duurzamere vormen van vervoer, zoals fietsen en openbaar vervoer. Zeker bij nieuwbouw op deze schaal is dat goed aan de voorkant te organiseren. De nabijheid van de bestaande stations Rijswijk en Delft en de (fiets)verbindingen naar die stations toe en het beter benutten daarvan is waar mede op wordt ingezet, separaat aan het doen van onderzoek in samenwerking met MRDH naar een halteplaats voor dit gebied.

Voor het deelgebied Parkrijk is in lijn met bovengenoemde ambities een parkeerconcept opgesteld, waarbij lager autobezit wordt gestimuleerd door het aanleggen van “mobi-punten” op verschillende locaties in de wijk. Op deze locaties worden op termijn niet alleen deelauto’s aangeboden, maar ook deelbakfietsen en elektrische deelscooters. Op deze manier worden nieuwe bewoners gestimuleerd om een (tweede) auto niet aan te schaffen of mee te verhuizen, omdat alternatieve vervoermiddelen in de wijk aanwezig te zijn die het bezit van een extra auto overbodig maken.

Binnen RijswijkBuiten zijn momenteel twee mobi-point gerealiseerd en ingericht voor het gebruik van twee elektrische deelvoertuigen, een deelbakfiets en een elektrische deelfiets. Eind 2023/ begin 2024 zullen de volgende vier mobi-point worden opgeleverd. In totaal zullen er negen mobi-points worden gerealiseerd.

In de paragraaf Financiering is de invloed van RijswijkBuiten op de hoge netto schuldquote van de gemeente opgenomen. Doelstelling is om deze schuldquote snel omlaag te brengen. Ten tijde van het opstellen van de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023 was de verwachting nog dat de boekwaarde in 2023 en ook in 2024 met € 8,3 miljoen verlaagd kon worden. De afzet verloopt moeizamer dan verwacht en bij de Twaalfde herziening, 2024 in het voorjaar 2024 wordt deze planning bijgesteld.

Op advies van de accountant is bij het in september 2019 vaststellen van de gemeentelijke jaarrekening 2018 een verliesvoorziening gevormd. Dit is in de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Achtste herziening, 2020 ook verwerkt. Dit geldt ook voor de uitkomsten van de risicoanalyse en de nog uit te werken optimaliseringsmogelijkheden (o.a. meer woningen en bedrijvigheid).

Op basis van de Grondexploitatie Sion-’t Haantje Elfde herziening, 2023, waarin de effecten van de huidige macro-economische en financiële situatie zijn verwerkt, is de verliesvoorziening verhoogd naar € 20,7 miljoen.