Veiligheid

De Strategische veiligheidsagenda 2022-2025 is op 5 juli 2022 door het college vastgesteld en aan de raad gestuurd. Dit is het uitvoeringsprogramma behorend bij het door de gemeenteraad vastgestelde Strategisch Veiligheidsbeleid 2022-2026. Voor alle (geprioriteerde) veiligheidsproblemen geldt dat er middels een integrale aanpak probleemgericht, informatie gestuurd en zoveel mogelijk met burgers en bedrijven wordt samengewerkt. De thema’s uit de Veiligheidsagenda zijn opgepakt en zullen de komende jaren verder worden uitgevoerd. Voor een uitgebreide toelichting op de doelstellingen wordt verwezen naar deze agenda. Zoals beschreven in het Strategisch Veiligheidsbeleidsbeleid en bijbehorende agenda zullen we, naast de voortzetting van de aanpak van Woonoverlast, de aanpak voor Wijkveiligheid en buurtpreventieteams en de Crisisorganisatie, de aandacht richten op de volgende zaken.

Ondermijning is een ‘’containerbegrip’’ waar diverse vormen van (georganiseerde) misdaad, zoals drugs (productie en hennepproductie), mensenhandel, milieucriminaliteit, fraude en witwassen, onder geschaard worden. De overeenkomst tussen deze vormen van criminaliteit is de sterkte verwevenheid tussen “bovenwereld” en “onderwereld”. De criminele activiteiten hebben een corrumperend en ondermijnend effect op de samenleving en haar instituties, wat maakt dat de aanpak van ondermijning dan ook een landelijke prioriteit heeft gekregen. Vanuit het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) is een ondermijningsbeeld opgesteld. Ondermijning is zeer dynamisch, de thema’s zijn aan verandering onderhevig.

Gemeentelijke rol in de aanpak van ondermijning

Rijswijk werkt op een integrale en gecoördineerde wijze samen met het Haags Economisch Interventie Team (HEIT), het RIEC, Veiligheidsregio Haaglanden en de regionale politie Eenheid Den Haag. Wanneer er actie vanuit de gemeente gevraagd wordt, komt de gemeente met passende maatregelen om ondermijning tegen te gaan. Er is een lokaal ondermijningsoverleg waarbij ketenpartners aansluiten. Op basis van signalen vindt onderzoek plaats, waarna duidelijk wordt welke aanpak er nodig is. Zowel uit onderzoek als integrale controles zal informatie worden verzameld waardoor een beter beeld ontstaat van de (georganiseerde) criminaliteit. Het daarmee ontstane criminaliteitsbeeld vormt de grondslag voor de juiste inzet van instanties en middelen. De gemeente Rijswijk neemt maatregelen tegen ondermijning. Zo heeft de gemeente bijvoorbeeld vergunningen voor de automotive branche verplicht gesteld en wil zij verder onderzoek doen naar malafide bedrijvigheid.

Borgen en uitbreiden ondermijning

In de ontwikkelstrategie ‘Eén coalitie tegen ondermijning 2023 en verder’ staat hoe de RIEC-partners in de regio Den Haag de komende jaren gezamenlijk ondermijnende criminaliteit aanpakken. In de strategie is afgesproken dat aansluitend bij het regionale ondermijningsbeeld de focus ligt op de aanpak van drugscriminaliteit en mensenhandel/arbeidsuitbuiting, waarbij de volgende sporen zijn ingezet:   

• Vermogen, witwassen, follow the money en vastgoed (zowel in de stad als in het buitengebied);                

• Logistieke knooppunten (zoals bedrijventerreinen);           

• Kwetsbare branches, zoals horeca en land- en (glas) tuinbouw;                

• Het voorkomen van jonge aanwas in de drugscriminaliteit.

In Rijswijk blijft de gemeente regie houden met de veiligheidspartners bij de aanpak van deze aandachtspunten. Ook is in 2023 een doorlichting geweest van risicovolle panden en branches in de Plaspoelpolder. De acties die hieruit voortvloeien (op basis van de verzamelde informatie en bezoeken) zullen in 2024 doorlopen en waar nodig worden geïntensiveerd.

Project Dealbreakers

Het project Dealbreakers is vanuit het RIEC speciaal in het leven geroepen om jonge aanwas in de (drugs)criminaliteit te voorkomen. Dit project is in het laatste kwartaal van 2023 ook in de gemeente Rijswijk opgestart en wordt in 2024 verder geïmplementeerd. Daarbij wordt de samenwerking tussen de afdelingen Veiligheid inspectie en handhaving, Jeugd, onderwijs en brede scholen en het Sociaal domein geïntensiveerd.

Met het aantrekken van een Bibob coördinator en het vaststellen van het herziene beleid zal de uitvoering van de wet Bibob een belangrijke bijdrage leveren aan de bestrijding van ondermijning. Anders dan voorheen, waarbij Bibob alleen werd ingezet op drank- en horecavergunningen, de exploitatievergunningen voor de horeca en de vergunningplicht voor de automotive, kan het instrument ook worden ingezet bij vastgoedtransacties, omgevingsvergunningen, zorg en subsidies. De inzet van de wet Bibob op deze onderdelen is nieuw en zal in 2024 nog de nodige aandacht vragen op het gebied van implementatie in de gemeentelijke organisatie.

Ondermijning is een ‘’containerbegrip’’ waar diverse vormen van (georganiseerde) misdaad, zoals drugs (productie en hennepproductie), mensenhandel, milieucriminaliteit, fraude en witwassen, onder geschaard worden. De overeenkomst tussen deze vormen van criminaliteit is de sterkte verwevenheid tussen “bovenwereld” en “onderwereld”. De criminele activiteiten hebben een corrumperend en ondermijnend effect op de samenleving en haar instituties, wat maakt dat de aanpak van ondermijning dan ook een landelijke prioriteit heeft gekregen. Vanuit het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) wordt er een ondermijningsbeeld opgesteld. Ondermijning is zeer dynamisch, de thema’s zijn aan verandering onderhevig.

Op het gebied van wijkveiligheid zijn objectieve veiligheid en subjectieve veiligheid leidend. De aanpak, om een ordentelijk verloop van het maatschappelijk leven in de openbare ruimte te behouden of terug te laten keren, vereist een benadering waarbij “context gedreven werken” centraal staat. Dit houdt in dat er “van buiten naar binnen” wordt gewerkt en vragen of problemen, die zich in de wijken kunnen voordoen, leidend zijn voor de te hanteren aanpak of werkwijze. High Impact Crimes (woninginbraken, overvallen en straatroven), veel voorkomende criminaliteit en andere vormen van overlast in de openbare ruimte spelen daarbij de hoofdrol. Bij de aanpak van deze problematiek staan veiligheid en leefbaarheid in directe verbinding tot elkaar, zowel structureel als doorlopend. Door gemeente en ketenpartners wordt met hoge frequentie, middels de BOB-structuur (Beeldvorming, Oordeelsvorming en Besluitvorming), gekeken naar het veiligheidsbeeld binnen de gemeente. Er wordt vervolgens beoordeeld welke thema’s vrijwel direct aandacht moeten krijgen en wat er gemonitord moet worden.

Aandachtlocatie stationsgebied

Op basis van een onderzoek van het stationsgebied (thema’s veiligheid en leefbaarheid), werd de conclusie getrokken dat er in 2024 meer moet worden ingezet op het terugdringen van High Impact Crimes (HIC), veel voorkomende criminaliteit en diverse vormen van overlast. Dit gaat gepaard met cameratoezicht in het stationsgebied. Om de leefbaarheid te vergroten wordt er extra geïnvesteerd in het schoonhouden van het gebied, al dan niet met de daarbij behorende aanpassingen of toevoegingen in de openbare ruimte.

In Rijswijk is de doelgroep ‘’senioren’’ als extra kwetsbare groep geoormerkt; zij zijn steeds langer zelfstandig en voelen zich vaker onveilig in en om de woning dan andere inwoners. Om deze reden is het dan ook extra belangrijk om in 2024 apart aandacht te blijven schenken aan het informeren en voorlichten van deze doelgroep over verschillende veiligheidsthema’s, zoals bijvoorbeeld: digitale criminaliteit, babbeltrucs, ouderenmishandeling en financieel misbruik. Het is essentieel dat hiervoor vanuit meerdere afdelingen en externe partners aan wordt samengewerkt. Het Sociaal Domein en Welzijn Rijswijk zijn hier voorbeelden van.

Cybercrime kent veel vormen. Het digitaal plegen van strafbare feiten heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen. De gevolgen van cybercrime kunnen zeer ingrijpend zijn voor de slachtoffers. Daders richten zich onder meer op het inbreken in computers voor nieuwe vormen van diefstal en afpersing van burgers en bedrijven, op het platleggen van websites en op bedrijfsspionage. Een zo veelomvattend fenomeen vraagt om een integrale aanpak van preventie, het voorkomen van dader- en slachtofferschap, opsporing en vervolging tot het terugdringen van recidive.

De gemeente speelt een actieve rol om de lokale gemeenschap te wapenen tegen cybercrime en digitale criminaliteit. Dit ook in de bredere zin omdat gemeenten nu nog meer de taak krijgen om burgers te koppelen aan de juiste rechtshulp. De verantwoordelijkheid/rol van de gemeente richt zich binnen de aanpak op preventie. Met name is de rol van de gemeente gericht op het beramen op welke wijze de burgers en bedrijven van Rijswijk, in het bijzonder de kwetsbare groepen, bewust gemaakt kunnen worden van de gevaren/ risico’s van cybercriminaliteit (weerbaarheid). Daarbij worden de maatregelen aangegeven die zij zelf kunnen nemen en bij welke organisatie(s) zij terecht kunnen als zij slachtoffer worden van cybercriminaliteit.

Het doel voor 2024 is om aandacht te besteden aan het informeren van burgers over de vormen van online fraude en de juiste rechtshulp. In het jaar 2022 zijn 2,2 miljoen Nederlanders slachtoffer geworden van online criminaliteit.¹ De toename in cijfers in relatie tot online criminaliteit maken dat awareness en weerbaarheid een prominente rol moeten (blijven) spelen voor het maatschappelijk middenveld, de ondernemers, de gemeentelijke organisatie en de lokale politiek. Inwoners zouden gebaat zijn bij een meer centrale vindplaats voor informatie en een meer uniforme meldroute.

We werken aan een professioneel handhavings- en toezichtteam met een duidelijke taak en goede (operationele) samenwerking met in- en externe veiligheidspartners, met name politie. Een team dat wendbaar en voldoende aanpast is om (lokale) ontwikkelingen in criminaliteits- en leefbaarheidsvraagstukken en verwachtingen in de samenleving bij te houden. We blijven inzetten op professionalisering en borgen van de veiligheid van de boa. De invoering van de bodycam en het aanvragen van de wapenstok voor de boa is hier een onderdeel van.

In het handhavingsbeleid ontwikkelt de gemeente een visie op integrale handhaving waaronder die op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Op basis van omgevingswetgeving stellen we een handhavingsstrategie en uitvoeringsprogramma op over de strategische en programmatische uitoefening van onze handhavingstaken. Deze worden aangepast aan de huidige opgaven binnen de fysieke leefomgeving zoals de onderdelen milieu, bouwen en wonen. Dit in het licht van de decentralisatie van de bodem- en ondergrondtaken, afval, energiebesparing, de Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb) en de Omgevingswet. Hierbij spelen de wijzigingen in de werkwijze door de invoering van de Omgevingswet en de Wkb een hoofdrol. De toezichtstaken milieu of taken van andere disciplines die raakvlakken hebben met milieu zijn opgenomen in de jaarlijkse werkplannen van de Omgevingsdienst Haaglanden.

Zoals afgesproken starten de twee boa’s ondermijning met het toezicht op het digitaal opkopersregister en focussen zij zich op het thema ondermijning. We zetten onze huidige aanpak verder voort op overlast en kleine ergernissen die de leefbaarheid aantasten in de openbare ruimte (afval, verkeer, hondenbeleid) en sporen strafbare feiten op binnen de openbare ruimte ter voorbereiding op vervolging. Handhavers en toezichthouders hebben primair een handhavende en toezichthoudende functie en stellen zich dienstbaar op. In eerste instantie spreekt de handhaver of toezichthouder burgers aan om gedrag te corrigeren maar tegelijk moet van meet af aan duidelijk zijn dat sancties kunnen volgen als dat gedrag niet wordt bijgesteld. De handhaver of toezichthouder kiest daarmee uit een reeks van onderling samenhangende strategieën – informeren, adviseren, waarschuwen, sanctioneren – die oplopen in de mate waarin zij een ingrijpend karakter hebben.

Bij toezicht en parkeren verwerven we, via een aanbestedingsprocedure, in 2024 een nieuwe scanoplossing met het doel om verdere optimalisatie en professionalisering binnen de parkeerketen te bewerkstelligen. De gestelde eisen in dit selectieproces zijn zorgvuldig geformuleerd, met het oog op het verzekeren van kwaliteit, efficiëntie en doelgerichtheid in onze handhavingsactiviteiten.

De planning is om per 1 januari 2024 te starten met de nieuwe scanoplossing. Zodra de nieuwe scanoplossing operationeel is, gaan we over tot het invullen van de vacante formatieplaatsen bij team Toezicht & Parkeren. Hierdoor zal de extra belasting voor de huidige medewerkers wat betreft training en het inwerken gefaseerd worden doorgevoerd.

De werkzaamheden van de inspecteurs bijzondere wetten (bouwen) zit in controle van verleende omgevingsvergunningen, het controleren van de bouw- en gebruiksregels van de bestemmingsplannen en de constructieve veiligheid en brandveiligheid van bestaande bouwwerken. Op het gebied van inspectie blijven overtredingen op het bestemmingsplan met betrekking tot huisvesting en verkamering, ook als onderdeel van de bestrijding van hoarding(verzameldrang), ondermijning en uitbuiting, aandachtspunten die voorrang krijgen. Voornoemde misstanden binnen bestaande woningen zoals, woonfraude, illegale verkamering, onderverhuur en/of splitsing en samentrekkingen worden integraal opgepakt naar het voorstel van de Rijswijkse pandbrigade. De lancering van de eerste fase van de Pandbrigade start in het eerste kwartaal van 2024.

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen hevelt uitvoering van de technische toetsingen aan het Bouwbesluit en het toezicht op de technische aspecten uit het Bouwbesluit over naar private partijen. Vanaf 2020 zijn we begonnen met het inventariseren van de impact van deze wetgeving en het voorbereiden van proefprojecten met gevolgklasse 1 (op de grond gebouwde woningen). Net als de Omgevingswet is de Wet kwaliteitsborging ook opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2024. In 2024 richten we ons op de effecten en een soepele overgang van beide wetten met behoud van kwaliteit. Voor beide wetten is een goed werkend digitaal stelsel noodzakelijk. In 2024 starten we met het softwareprogramma Go2Chepp. Dit programma(app) draagt bij aan een kwalitatieve efficiënte behandeling en afhandeling van alle taken van inspecties op locatie.

De toezichthouders bijzondere wetten werken in 2024 efficiënter samen binnen de taken van toezicht en advisering met betrekking tot de regels van Algemene Plaatselijke Verordening. Daarbij is er extra aandacht op de aanwezigheid van een leidinggevende in een horeca- of slijtersbedrijf en werken ze nauw samen met de boa’s in de controle op de naleving van de Alcoholwet (verstrekken van drank aan minderjarigen en wederverstrekking).