Beleidsproduct 5.5 Cultureel erfgoed

Erfgoed hoort bij onze leefomgeving en maakt de cultuurhistorie van Rijswijk bijzonder. Het beschermde erfgoed in Rijswijk bestaat uit gebouwen, groene plekken en archeologische vondsten. Dit zijn bijvoorbeeld rijks- en gemeentelijke monumenten in de Landgoederenzone, de Vlietzone en het bunkercomplex Park Overvoorde. Deze erfgoedlijnen geven Rijswijk een unieke identiteit. De zorg voor monumenten is een wettelijke taak. Dit geldt voor archeologische vondsten onder de grond en voor gebouwen en structuren boven de grond. De Erfgoedinspectie van het Rijk en de provincie Zuid-Holland houden hier toezicht op.

Wat willen we bereiken?

We willen het rijke erfgoed van Rijswijk goed bewaren. Dit erfgoed bestaat uit 101 rijksmonumenten en 57 gemeentelijke monumenten. Het gaat niet alleen om gebouwen, maar ook om archeologie, cultuurhistorisch groen, kunst aan gebouwen, losse voorwerpen en immaterieel erfgoed zoals oude tradities en verhalen.
Dit erfgoed is belangrijk voor de cultuurhistorie van onze gemeente en vertelt het verhaal van Rijswijk. Inwoners en bezoekers genieten hiervan.
Erfgoed geeft inzicht in hoe de gemeente is ontstaan en helpt mee aan de identiteit van de stad. Het zorgt ervoor dat we de verhalen en tradities van vroegere bewoners leren kennen en waarderen. Zo voelen we ons verbonden met onze geschiedenis.
In 2026 richten we ons op drie thema’s

  1. het aanwijzen,  

  2. beleven en  

  3. verduurzamen van het Rijswijkse erfgoed. 

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2026 beginnen we met de uitvoering van de taken uit de Erfgoednota. Deze nota is in 2024 door de gemeenteraad vastgesteld.

In 2026 richten we ons op: 

  1. Het starten van aanwijzingsprocedures voor naoorlogs erfgoed: 
    We hebben architectuur, stedenbouw, groenstructuren en monumentale kunst uit de Wederopbouw en Post-65 periode (tussen 1965 en 1990) in kaart gebracht. Deze zullen gewaardeerd worden, onder ander door het aan te wijzen als gemeentelijk monument. Ook betrekken we de inwoners van Rijswijk hierbij. 

  2. We blijven de verhalen van Rijswijk vertellen. Dit doen we op verschillende plekken, zoals bij monumenten met borden, in publicaties en tijdens lezingen. Ook gebruiken we digitale kanalen, zoals de gemeentelijke website. Zo is het voor iedereen toegankelijk en beleefbaar.

  3. De gemeente wil de inwoners hier ook zo veel mogelijk bij betrekken. We zorgen ervoor dat inwoners het erfgoed steeds beter kunnen beleven. Daarom onderzoeken we of we extra geld kunnen krijgen om de erfgoed-beleving te promoten.

  4. We maken een plan van aanpak voor een proactieve aanpak van de verduurzaming van onze gemeentelijke monumenten. Als we de subsidieregeling voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten aanpassen, kan verduurzaming daar ook bij horen.

Daarnaast zijn onderstaande doelen ook van belang in 2026: 

  • We onderzoeken en waarderen enkele karakteristieke straatbeelden en gevels. Zo kunnen we bepalen of ze als beschermd stadsgezicht kunnen worden aangewezen. Dit helpt om het waardevolle aanzicht en silhouet te behouden. 

  • We maken verslagen van archeologische vondsten die zijn gedaan bij grote bouwprojecten in de afgelopen jaren.

  • We geven advies over erfgoed (archeologie en gebouwen) bij aanvragen voor omgevingsvergunningen. Zo zorgen we dat erfgoedwaarden behouden blijven bij ruimtelijke plannen.

  • Startnotitie huisvesting Archeologie: We starten met het op orde brengen van de huisvesting voor archeologie. Dit betekent dat het depot voldoet aan de regels voor brandveiligheid, opslagruimte en werkplekken.