Jeugdigen moeten zich vrij kunnen ontwikkelen om te kunnen opgroeien tot verantwoordelijke, zelfstandige, zelfredzame en maatschappelijk betrokken volwassenen. Primair zijn ouders/verzorgers verantwoordelijk voor het welbevinden van hun kinderen. Daar waar zij hier tijdelijk niet toe in staat zijn, krijgen zij een steuntje in de rug.

De gemeente Rijswijk zet actief in op het creëren en stimuleren van een zo goed mogelijk opgroei- en ontwikkelklimaat en het bevorderen van kansengelijkheid. Eventuele problemen worden zo vroeg mogelijk gesignaleerd en opgelost zodat zwaardere (jeugd)hulp voorkomen wordt.

Het onderwijs en de aanbieders van diverse jeugdactiviteiten op het gebied van sport, spel, kunst, cultuur en vrijetijdsbesteding spelen hierin, naast de ouders/verzorgers, een belangrijke rol. Ze zijn essentieel voor de wijze waarop jeugdigen zich kunnen ontwikkelen en ontplooien, zodat zij als jongvolwassenen klaar zijn voor hun zelfstandige deelname aan de maatschappij. Het beleid is erop gericht om alle jeugdigen dezelfde kansen te bieden vanuit een positieve benadering waarbij een preventieve aanpak voorop staat.

Het is onze ambitie om met de organisaties die met jeugdigen werken het beleid en de uitvoering af te stemmen en deze organisaties ook actief te laten samenwerken. Hierbij werken we vanuit de volgende uitgangspunten:

• jeugdigen staan centraal;

• versterken van eigen kracht;

• werken vanuit een integrale aanpak;

• aandacht voor jeugdparticipatie.

Het Rijswijkse jeugd- en onderwijsbeleid richt zich op jeugdigen in de leeftijd van 0-23 jaar en sluit het aan op de diverse levensfasen. We verdelen het jeugd- en onderwijsbeleid daarbij in drie thema’s: Opgroeien en Opvoeden, Educatie en Persoonlijke Ontwikkeling.

Opgroeien en Opvoeden

Vanuit een gezamenlijke inzet realiseren we een breed, laagdrempelig en op elkaar afgestemd aanbod van opvoedings- en ontwikkelingsondersteuning aan ouders en hun kinderen. De vraag van ouders en hun kinderen staat hierbij centraal. Hierbij wordt goed aangesloten op de diverse levensfasen en de daarbij behorende vragen.

Educatie

Goed onderwijs draagt bij aan gelijke kansen voor mensen. Daarbij heeft iedere in Rijswijk wonende jeugdige recht op onderwijs op een voor hem/haar passende plek en behaalt, indien mogelijk, een startkwalificatie (een diploma havo, vwo, mbo2 of hoger). Het optimaal ontwikkelen van het individueel talent is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Er is een goede aansluiting met het bedrijfsleven en er is voldoende aanbod van stageplekken. In het kader van volwasseneneducatie/bestrijden laaggeletterdheid stimuleren we inwoners zichzelf te ontwikkelen en zorgen voor een goede toeleiding van de taalvrager naar het aanbod.

Persoonlijke ontwikkeling

Jeugdigen ontwikkelen zich breed en ontdekken hun talenten. Hierbij is het streven dat zij doorstromen naar het regulier aanbod op het gebied van sport, kunst en cultuur, techniek, natuur en milieu en taal. We waarborgen voldoende (veilige) voorzieningen om buiten te spelen, te ontmoeten, te sporten en in aanraking te komen met de natuur Jeugdigen hebben hierin hun eigen stem en worden betrokken bij het tot stand komen van het aanbod.

De verplichte indicator ‘Absoluut verzuim’ is het aantal leerplichtige leerlingen per 1000 leerlingen dat op enig moment in het schooljaar niet staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is aangewezen als gegevensbron.

De laatst gepubliceerde gegevens bij DUO zijn van het schooljaar 2021-2022. Het aantal Rijswijkse absoluut verzuimers was toen 3,3 leerlingen per 1.000 leerlingen. In absolute getallen ging het om 26 leerlingen.

Voor de voorgaande schooljaren waren deze cijfers als volgt:

• Schooljaar 2020-2021: 3,8 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 28 leerlingen;

• Schooljaar 2019-2020: 6,6 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 48 leerlingen;

• Schooljaar 2018-2019: 4,0 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 27 leerlingen.

Vanwege de aanhoudende vluchtelingenstroom (vanuit de Oekraïne en andere landen) zijn de streefcijfers absoluut verzuim vorig jaar naar boven bijgesteld. Voor beide groepen is en blijft het zeer lastig om snel een passende onderwijsplek te vinden. Dit wordt ook mede veroorzaakt door het lerarentekort.

De verplichte indicator ‘Relatief verzuim’ is het aantal leerplichtige leerlingen per 1000 leerlingen dat staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling maar deze niet of niet geregeld bezoekt. DUO is aangewezen als gegevensbron.

De laatst gepubliceerde gegevens bij DUO zijn van het schooljaar 2021-2022. Het aantal Rijswijkse relatief verzuimers was toen 38 leerlingen per 1.000 leerlingen. In absolute getallen ging het om 297 leerlingen.

• Schooljaar 2020-2021: 35 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 260 leerlingen;

• Schooljaar 2019-2020: 22 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 158 leerlingen

• Schooljaar 2018-2019: 31 per 1.000 leerlingen; absoluut getal 210 leerlingen

Het relatief verzuim neemt de laatste jaren licht toe; het aantal leerlingen in Rijswijk groeit, maar ook problematieken die leerlingen in hun schoolgang kunnen belemmeren neemt al jaren toe. Hierdoor zijn de streefcijfers voor de jaren 2024 en verder iets naar boven bijgesteld.

De verplichte indicator ‘VSV-ers’ is het percentage van het totaal aantal 12- tot 23-jarigen dat zonder startkwalificatie (minimaal diploma mbo2, havo of hoger) het onderwijs verlaat. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is aangewezen als gegevensbron.

De laatst gepubliceerde gegevens zijn van het schooljaar 2020-2021. Het percentage VSV-ers van de Rijswijkse voortgezet onderwijs en mbo-scholen was 1,6%. De cijfers van het schooljaar 2021-2022 zijn nog niet gepubliceerd. Voor de voorgaande schooljaren waren deze cijfers als volgt:

• Schooljaar 2019-2020: 2,0%

• Schooljaar 2018-2019: 2,2%

De cijfers van DUO zijn gebaseerd op cijfers van de scholen voor VO en MBO die in de gemeente gevestigd zijn. Dit betekent dat het genoemde percentage betrekking heeft op alle leerlingen op die bepaalde scholen, zowel Rijswijkse als niet-Rijswijkse leerlingen.

Het genoemde percentage van 1,6% is uitzonderlijk laag in vergelijking met de afgelopen 5 jaar waarbij dit percentage telkens rond de 2,3% lag. Dit heeft vermoedelijk te maken met de coronapandemie. Om deze reden is het streefcijfer voor de begroting 2024 en verder (nog) niet naar beneden bijgesteld.

De gemeente streeft ernaar dat er voor alle peuters met een geconstateerde taalachterstand een plek beschikbaar is op een Rijswijkse peuterspeelschool voor het krijgen van voorschoolse educatie. Hiermee wordt de taalachterstand verminderd of ingehaald en worden zij goed voorbereid op de basisschool. Op basis van CBS-gegevens zijn er in Rijswijk rond de 160 peuters met een risico op een taalachterstand. Ouders zijn vrij om te kiezen om van de voorschoolse educatie in Rijswijk gebruik te maken. Met het aanbieden van in totaal 160 plaatsen in 16 groepen verspreid door Rijswijk is er in ieder geval voldoende plaats om alle Rijswijkse kinderen met een indicatie ook in Rijswijk naar een peuterspeelschool te laten gaan.

In het kader van de Brede Regeling Combinatiefuncties wordt intensieve samenwerking gestimuleerd tussen diverse partners, waaronder scholen en het Team Brede Impuls. Binnen zo’n samenwerkingsverband wordt een school- en/of wijkprogramma gerealiseerd op het gebied van natuur, taal, techniek, cultuur en sport. Vanaf 2023 is de Brede regeling Combinatiefuncties ondergebracht in de brede regeling voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis.

De nieuwe regeling komt in de vorm van een Specifieke Uitkering. In het kader van deze nieuwe regeling moet uiterlijk 30 september 2023 een integraal plan worden opgesteld. Het team Jeugd en Onderwijs werkt samen met beleid Sociaal Domein, Cultuur en Sport aan het plan van aanpak.

Hoe de regeling precies vanaf 2024 ingevuld gaat worden is op dit moment nog niet bekend. Om deze reden is deze indicator vanaf 2024 op 0 gezet.

De Ontdekkers bieden het hele jaar door, zowel tijdens als na schooltijd en in de vakanties, een divers en laagdrempelig programma van kinder- en jeugdactiviteiten. Het streven is dat gedurende het jaar in alle wijken van Rijswijk één of meerdere activiteiten plaatsvinden. Via een gestage groei in aantal wijken waar de activiteiten aangeboden worden willen we realiseren dat in 2025 de activiteiten worden aangeboden in alle 11 wijken van Rijswijk.

De Raad van Kinderrechtenambassadeurs bestaat uit leerlingen van groep 7 van de Rijswijkse basisscholen. De ambitie is dat alle 20 Rijswijkse basisscholen zijn vertegenwoordigd in de Raad. Het streven is om hier de komende jaren gestaag naar toe te groeien.

Het streven is om vanuit jongerenpanels de jeugdigen advies te vragen. De panels kunnen variëren qua samenstelling afhankelijk van de adviesvraag. Door middel van de Speaking Minds methodiek worden praktisch opgeleide jongeren betrokken bij het gemeentelijk beleid. Zij kunnen de gemeente adviseren over een specifieke beleidsvraag.

De Maatschappelijke Dienst Tijd (MDT) -projecten zijn een mooie en vernieuwende aanvulling op de al bestaande ondersteuningsprojecten voor jongeren. De ervaring leert dat door middel van de MDT-“reis” de jongeren werken aan talentontwikkeling, elkaar ontmoeten en maatschappelijke impact.

Follow Your Dreams is een MDT-traject dat door de gemeente Den Haag wordt georganiseerd voor jeugdigen tussen de 18 en 27 jaar zonder werk en/of startkwalificatie. Doel is om de deelnemers naar werk of een opleiding te begeleiden. De gemeente Rijswijk is sinds 2021 bij dit project aangehaakt.

Of het Rijk voor 2024 opnieuw subsidie verstrekt voor MDT-trajecten is op dit moment onbekend. Om deze reden is deze indicator vanaf 2024 op 0 gezet.