De gemeente zet de volgende vijf instrumenten in om haar ambitie en doelen te bereiken.

A. Actualisatie van het grondbeleid. 

B. Gemeentelijke gronduitgifte 

C. Faciliterend grondbeleid 

D. Verkoop gemeentelijke panden 

E. Strategische gronden 

Ad A: Actualisatie van het grondbeleid

In 2025, een jaar na inwerkingtreding van de Omgevingswet, actualiseert de gemeente het grondbeleid. We verwachten dat op dit moment voldoende ervaringen zijn opgedaan om tot een herijking te komen.  

Bij de actualisatie van het grondbeleid wordt – in lijn met het collegewerkprogramma - ook de mogelijkheid nader onderzocht om bij ruimtelijke ontwikkelingen meer risicodragend te sturen door middel van actief grondbeleid, Dit houdt in dat de gemeente zelf gronden en panden aankoopt. Dit kan helpen om maatschappelijke doelen te bereiken, zoals het behoud of versterken van welzijn of het vergroten van werkgelegenheid.  

Ad B: Gemeentelijke gronduitgifte

Bij gemeentelijke gronduitgifte van bouwrijpe grond hanteert de gemeente als basis de Grondprijzenbrief. Deze is in 2024 geactualiseerd en van toepassing tot het moment dat er een nieuwe Grondprijzenbrief wordt vastgesteld. De Grondprijzenbrief geeft inzicht in hoe de gemeentelijke grondprijzen worden vastgesteld en schrijft marktconforme verkoopprijzen voor. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een taxatie uit te voeren. Voor projectmatige gronduitgiftes zijn er indicatieve grondquotes per type woning en prijsklasse opgenomen. Voor gronden bestemd voor vrije kavels, bedrijven, kantoren en (commerciële) voorzieningen zijn er indicatieve prijzen per vierkante meter opgenomen, of is een taxatie vereist.

Onderstaand een toelichting op twee van de drie lopende grondexploitaties. Voor de grondexploitatie RijswijkBuiten is een aparte paragraaf in de begroting opgenomen.

Eikelenburg 

De gemeente heeft een Samenwerkingsovereenkomst (SOK) gesloten met de ontwikkelende partij voor de ontwikkeling van de locatie Eikelenburg. In december 2016 stemde het college van B&W in met een aangepaste voortzetting van de oorspronkelijke overeenkomst van 15 december 2009. Begin 2023 is voor fase 9 de noodzakelijke aanpassing van het ruimtelijk kader afgerond, waarna de verkoop en bouw van de woningen in deze fase is gestart. Fase 9 omvat 24 woningen met NHG-garantie en 12 vrijesectorwoningen. Naar verwachting is de bouw van deze woningen eind 2025 voltooid en het openbaar gebied volledig aangelegd, waarna de grondexploitatie kan worden afgesloten.

Molenhof 

Deze grondexploitatie voorziet in financiële zin de ontwikkeling van één extra woonwagenstandplaats op woonwagencentrum Molenhof. De gemeente zorgt voor de aanpassing van het ruimtelijk kader, maakt de gronden bouw- en woonrijp en doet de gronduitgifte. Eind 2025 kan deze grondexploitatie naar verwachting budgetneutraal weer worden afgesloten. 

Mogelijke nieuwe grondexploitatie: woonwagencentrum De Strijp 

De gemeente is voornemens om in 2025 het woonwagencentrum De Strijp te herstructureren. De administratieve verwerking, mogelijk in de vorm van een (verplichte) grondexploitatie, is nog in onderzoek. De kosten en opbrengsten zijn thans opgenomen in het investeringsplan.

Ad C: Faciliterend grondbeleid

Sinds enkele jaren – en ook de komende jaren - richt Rijswijk zich op een groot binnenstedelijk bouwprogramma binnen met name de zogenaamde Stadsas. De gemeente maakt hierbij gebruik van 'faciliterend grondbeleid'. Dit houdt in dat de gemeente de voorwaarden voor ontwikkeling vaststelt, maar dat de uitvoering wordt overgelaten aan derden, zoals ontwikkelaars of woningcorporaties. De kosten voor gemeentelijke inzet en externe advisering bij het faciliteren van deze ontwikkelingen worden door middel van een anterieure overeenkomst of een exploitatieplan verhaald. Bij de verkoop van gemeentelijke grond zijn deze kosten verrekend in de grondprijs.

De gemeente Rijswijk is betrokken bij meerdere herontwikkelingsprojecten die bijdragen aan de groei van de stad en het terugdringen van het woningtekort. Hieronder een overzicht van de lopende projecten, met uitzondering van de projecten in het Havenkwartier, Bogaard stadscentrum, Kesslerpark en Te Werve Oost. Deze grotere actuele ontwikkelingen worden apart toegelicht in paragraaf 8.3 van het programma Volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing.

 Ad D: Verkoop gemeentelijke panden

Het gebruik van gemeentelijke panden kan in de loop van de tijd veranderen. Wanneer een pand niet langer nodig is voor de bedrijfsvoering en ook niet strategisch van belang is, stoot de gemeente het af. Verkoop is dan de volgende stap.

Momenteel treft de gemeente voorbereidingen voor de verkoop van enkele gemeentelijke panden. Deze geplande verkopen zijn onderdeel van het bredere gemeentelijke beleid om vastgoed efficiënt te beheren en financiële middelen vrij te maken voor andere prioriteiten.

Het oude Raadhuis (Hofrust)

De gemeente wil het oude Raadhuis, na de nodige voorbereidingen, in 2024 in de verkoop te brengen. De verwachte opbrengst zal in 2025 worden ontvangen. Voorafgaand aan de verkoop moet nog besluitvorming plaatsvinden over de verkoopvoorwaarden voor het onroerend goed. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat het park Hofrust toegankelijk blijft voor het publiek en niet wordt verkocht.

Landgoederenzone - locatie De Voorde

Het omgevingsplan maakt een ontwikkeling in de directe omgeving en op de locatie De Voorde mogelijk. Gezien het historische karakter en monumentale status van landhuis De Voorde, is een zorgvuldige (her)ontwikkeling essentieel. Na het afhaken van eerdere initiatiefnemers wordt het verkoop- en ontwikkelproces opnieuw opgestart. Parallel daaraan zal een cascorenovatie plaatsvinden (zie ook paragraaf 8.3 van het programma Volkshuisvesting en Leefomgeving). De focus ligt op het versterken van de cultuurhistorische uitstraling en natuurwaarde van de Landgoederenzone. Het verkoopproces zal in 2025 worden doorlopen. De verwachte opbrengst zal in 2026, na renovatie, worden ontvangen.

Woningen (diverse adressen)

De gemeente bezit 11 woningen die, wanneer de huur eindigt, verkocht worden, tenzij de woning van strategisch belang is. In de meeste gevallen zal dit strategisch belang echter ontbreken, waardoor de woningen in aanmerking komen voor verkoop.

 Ad E: Strategische gronden

Om het gemeentelijk grondbeleid op een verantwoorde manier in te zetten, heeft de gemeente een aantal strategisch belangrijke locaties kunnen verwerven die van belang zijn voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van Rijswijk. Zolang deze gronden nog niet gereed zijn voor ontwikkeling en niet als bouwgrond binnen een exploitatieproject kunnen worden geclassificeerd, worden ze op de gemeentelijke balans opgenomen onder de materiële vaste activa (MVA) als ‘strategische gronden’.

Hieronder volgt een overzicht van de strategische locaties die momenteel in het bezit zijn van de gemeente.

Hof van Elsenburg (Lange Kleiweg 80) 

Dit is een strategisch terrein dat na afloop van de verhuur aan het COA in 2022 grotendeels beschikbaar zou worden gesteld aan Rijkswaterstaat voor de verbreding van de A4. Echter, de voortgang bij RWS is aanzienlijk vertraagd door de stikstofproblematiek. Met RWS worden inmiddels gesprekken gevoerd over gebruik van een andere locatie, waardoor de locatie ‘Hof van Elsenburg’ vrijvalt voor ontwikkeling. Momenteel wordt de locatie gebruikt voor de tijdelijke huisvesting van specifieke kwetsbare groepen (locatie voor flexwonen). De tijdelijke huurperiode loopt begin 2025 af. Op 24 september 2024 heeft de raad het besluit genomen om, onder voorwaarden, een deel van het terrein voor een periode van 2 jaar te verhuren aan het COA voor asielopvang. Voor het overig deel van het terrein loopt, in opdracht van de raad, een studie naar de businesscase van invulling met flexwonen.

 Landgoederenzone - locatie De Opperd 

Het bestemmingsplan Landgoederenzone bood oorspronkelijk de mogelijkheid voor woningbouw op de locatie van De Opperd via een woonbestemming met een uitwerkingsbevoegdheid. Alhoewel deze mogelijkheid is vervallen met inwerkingtreding van de Omgevingswet, geeft deze bestemming een verkeerd beeld van de planologische mogelijkheden en het gewenst gebruik. De gemeente vindt het belangrijk dat de Landgoederenzone wordt behouden als onbebouwd gebied. Om dit te waarborgen zullen wij het omgevingsplan wijzigen en de bestemming formeel laten vervallen, in lijn met het collegewerkprogramma.

 Oude Brandweerkazerne 

Deze locatie kan de gemeente op een later, passend moment ontwikkelen. Eventueel in samenhang met de herontwikkeling van de aangrenzende gronden. Op dit moment wordt de locatie meegenomen in een bredere studie naar strategische gemeentelijke locaties en maatschappelijke of woon(zorg)opgaven. 

Trias locatie Buziaulaan

Door een verhuizing is de Trias-locatie aan de Buziaulaan vrijgekomen. Dit biedt mogelijkheden voor herontwikkeling. De gemeente onderzoekt of deze locatie kan worden getransformeerd tot een woonlocatie voor senioren ('hofjeswonen’), in samenwerking met een van de lokale corporaties. Een en ander in lijn met een motie vanuit de raad.

Marimbahal, Van Zweedenzaal 

Met de bouw van sportcomplex De Altis zijn de sportvoorzieningen Marimbahal en Van Zweedenzaal niet langer direct nodig. Momenteel kijkt de gemeente naar mogelijke alternatieve invullingen voor deze locaties. Voor de Marimbahal en de omgeving blijft het behoud van de sport(zaal)functie het uitgangspunt. Op verzoek van de gemeenteraad onderzoekt de gemeente momenteel of nieuwbouw van een sportzaal, in combinatie met woningbouwontwikkeling, op deze locatie mogelijk is. De Van Zweedenzaal is inmiddels gesloopt en de gemeente neemt deze locatie mee in de herontwikkeling van de Oude Brandweerkazerne.