Gezonde groei

Rijswijk is een dynamische stad in het hart van Haaglanden. Een plek waar je fijn kunt wonen, werken en verblijven en waar mensen zich graag inzetten voor hun stad. Een stad met een hechte gemeenschap waar iedereen op zijn eigen manier een bijdrage levert – waar je elkaar nog goeiedag zegt, vrijwilligerswerk doet of je eigen buurt netjes houdt. Waar de gemeente op haar beurt ruimte biedt aan bewonersinitiatieven en hen ondersteunt die hulp nodig hebben om mee te doen. De stad verbindt mensen en initiatieven om ze groter, succesvoller of toegankelijker te maken.

Rijswijk is ook een stad die groeit. Die groei zet de komende jaren door, maar het kleinschalige karakter willen we behouden. Dat betekent ook iets voor onder andere stadsontwikkeling, woningbouw en mobiliteit, enkele grote opgaven waar we voor staan. Dat vraagt om oplossingen en maatregelen om de stad leefbaar, bereikbaar en toekomstbestendig te maken en houden, met oog voor de menselijk maat. Dat doen we als college samen met de stad; met de gemeenteraad, met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties.

Dat doen we niet alleen binnen onze stadsgrenzen maar ook daarbuiten. De gemeente Rijswijk is onlosmakelijk verbonden met het sterk groeiende stedelijk gebied in de regio Haaglanden waarvan het deel uitmaakt. Het is daarom van belang om een sterke rol in te nemen in de regio. We hebben als Rijswijk tenslotte veel te bieden en andersom hebben wij andere partijen ook nodig. We versterken onze relaties met de omliggende gemeenten om toekomstige uitdagingen bijvoorbeeld op het gebied van klimaat, mobiliteit en wonen gezamenlijk aan te gaan. Ook investeren we in de gemeentelijke organisatie, zodat deze goed toegerust is voor de groei van de stad.

We zorgen dat Rijswijk verder kan groeien. Daarbij leggen we een aantal duidelijke accenten, die koers geven aan de ontwikkeling van de stad:

- Sociale kwaliteit van de stad - Stadsontwikkeling - Openbare ruimte en leefbaarheid - Veiligheid en handhaving - Bestuursstijl, identiteit en participatie

We werken eraan om het vertrouwen dat we hebben gekregen waar te maken. Dat doen we door aan de slag te gaan, voor een mooie, groene en dynamische stad, waar ruimte is voor iedereen. Voor gezonde groei.

Economische context is turbulent

Macro economische ontwikkelingen hebben effect op Rijswijk. De ontwikkeling van de rentestand raakt niet alleen de financiering van de gemeente, maar ook de grondexploitaties en de binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen. Daarnaast is de ontwikkeling van de inflatie relevant: hoever stijgt het prijspeil van energie, goederen en diensten door in 2023? Welke groepen inwoners, organisaties en bedrijven worden het hardst geraakt.

Daarnaast is er ook schaarste, onder andere aan grondstoffen, op de woningmarkt en de arbeidsmarkt. De zeer krappe arbeidsmarkt vraagt extra aandacht voor het vervullen van vacatures en voor leren en ontwikkelen. Voor gezonde groei is ook voldoende uitvoeringskracht nodig.

Als gevolg van bovenstaande onzekerheden hebben we ervoor gekozen om behoudend om te gaan met de beschikbare middelen, zodat we als gemeente ruimte houden om te anticiperen en te reageren op de gevolgen van de onzekerheden en de macro economische ontwikkelingen. In de P&C cyclus houden we deze ontwikkelingen goed in de gaten en rapporteren we over de uitkomsten.

Financiële gezondheid ontwikkelt zich positief

In de vastgestelde financiële koers ontwikkelt Rijswijk zich in vier jaar van een financieel risicovol profiel naar een financieel neutraal profiel. In deze begroting 2023 krijgt deze ontwikkeling extra wind in de zeilen door de verwerking van de meicirculaire en de septembercirculaire. Het financieel neutrale profiel wordt daardoor al in 2023 bereikt. Gelet op de economische turbulentie is dat goed nieuws, financiële wendbaarheid en weerbaarheid zijn juist nu extra belangrijk. De ontwikkeling van de financiële kengetallen en de toelichting erop vindt u bij de paragraaf Financiering op pagina 133.

De kadernota presenteerde een licht negatief meerjarenbeeld: oplopend van -/- € 1,7 mln. voor 2023 tot -/- € 3,8 mln. in 2026. In de meicirculaire en de septembercirculaire heeft Rijswijk een fors hogere Algemene Uitkering van het Rijk ontvangen, die zijn in deze begroting verwerkt. Een uitgebreide toelichting vindt u bij de Algemene Dekkingsmiddelen op pagina 82.

Eerder werd het begrotingsjaar 2026 aangeduid als "ravijnjaar". Gesprekken tussen de VNG en het rijk resulteerden in een eenmalige uitkering van € 1 miljard die in 2026 aan de algemene uitkering van het Gemeentefonds is toegevoegd. De eenmalige bijdrage van € 1 miljard in 2026, heeft geen (positieve) gevolgen voor de opschalingskorting. Het gehele restant van de opschalingskorting van € 675 miljoen wordt in 2026 weer aangezet. Voor de jaren 2022-2025 is de korting wel bevroren. De eenmalige bijdrage van het rijk lost de problematiek in 2026 slechts ten dele op. Met de septembercirculaire 2022 blijft enige onzekerheid bestaand of de accressen 2022-2025 kunnen worden ingezet voor uitgaven die leiden tot extra structurele kosten.

Financieel perspectief van Rijswijk biedt kansen

Rekeninghoudend met de mei- en septembercirculaire en alle andere financiele ontwikkelingen, ontstaat een positief meerjarenbeeld. De begroting 2023 laat een positief saldo zien van ruim € 6 mln. zien.

Het college heeft oog voor de onzekere tijden die inwoners en ondernemers op dit moment doormaken. Bovenop het landelijke pakket voor compensatie van de koopkracht en hoge energiekosten zet de gemeente zich in voor het bestrijden van (energie) armoede en de bevordering van gelijke kansen. Om alle inwoners en ondernemers tegemoet te komen, dalen de totale woonlasten in 2023.

Woonlasten: verlaging van de Afvalstoffenheffing en Rioolheffing

In het coalitie akkoord is opgenomen dat de kwijtscheldingslasten niet meer meegerekend worden in de tarieven Afvalstoffenheffing en Rioolheffing. In 2023 dalen de tarieven Afvalstoffenheffing daardoor met 6% en het tarief voor Rioolheffing met 1,4%. De in het coalitieakkoord aangekondigde verhoging van het tarief voor de parkeervergunning vanaf de derde auto en de uitwerking van de verdere differentiatie voor de Afvalstoffenheffing behoeven nog verdere uitwerking. De uitvoering heeft tijd nodig om dit op ordentelijke wijze te organiseren. Hiervoor zullen voorstellen worden gedaan in de kadernota 2023 en de begroting 2024.

Inzicht in de opbouw en ontwikkeling van de woonlasten 2023 vindt u in de paragraaf Lokale Heffingen op pagina 124.

Rekening houden met nog te nemen besluiten

Een aantal onderwerpen wordt voorbereid voor bestuurlijke besluitvorming, deze worden pas na besluitvorming financieel verwerkt. Dit betreft de Digitaliseringsagenda, de binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen, de planvorming vanuit het Collegewerkprogramma en de schaalsprong die de organisatie moet maken. Bij de afwegingen en besluitvorming over deze begroting is het behulpzaam hier alvast enige indicatie van te hebben, het gaat om circa € 5 mln. per jaar.