De gemeente stimuleert, faciliteert en verbindt partijen zodat er een samenhangend en sluitend stelsel van voorzieningen aanwezig is. Daar waar gezinnen (tijdelijk) niet in staat zijn om knelpunten met betrekking tot opvoeding op te lossen, wordt dit vroeg gesignaleerd en worden jeugdigen en/of hun ouders toegeleid naar passende, preventieve, voorzieningen met als doel een zwaardere zorgvraag te voorkomen, dan wel te beperken. Het gemeentelijk aanbod stemmen we af op o.a. de basisondersteuning en preventieve initiatieven vanuit het onderwijs waarbij de focus ligt op normaliseren en het versterken van de eigen kracht.

Het CJG heeft een centrale rol in de opvoedingsondersteuning aan jeugdigen en de ouders.

De partners van het CJG bieden hun preventieve ondersteuning dicht bij scholen en in de wijken. De CJG-coördinator verbindt daarbij vraag met aanbod.

De zichtbaarheid van het CJG is de afgelopen jaren toegenomen onder partners die met jeugdigen en ouders werken. Er is een behoefte onderzoek gedaan onder alle scholen, de CJG website met de sociale kaart is verbeterd en de contacten met de maatschappelijke partners zijn verstevigd. In 2023 wordt onderzocht hoe de ervaringen zijn van ouders en jeugdigen. De uitkomsten worden meegenomen voor de doorontwikkeling van de website van het CJG en “Jong in Rijswijk” (website specifiek voor jongeren).

In een goed functionerend jeugdstelsel is, naast een sterke pedagogische basis, effectieve preventie cruciaal. Effectieve preventie voorkomt dat alledaagse opgroei- en opvoedproblemen escaleren. Preventie richt zich op het voorkomen en vroegtijdig signaleren van risico’s en problemen.

Bij het algemene en preventieve jeugdbeleid, waarbij de beleidsverantwoordelijkheid ligt bij Team Jeugd en Onderwijs, gaat het om het beperken van risicofactoren en de beschermende factoren te stimuleren. Dit doen we o.a. door de driehoek thuis, op school en vrije tijd, die zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van jeugdigen, met elkaar te verbinden.

Er is een breed aanbod van algemene (basis)voorzieningen voor de jeugdigen en hun ouders. Daarnaast is er een aanbod van een aantal interventies voor jeugdigen/ouders met een verhoogd risico, zoals bijvoorbeeld een aantal maatjesprojecten ouder/kind of Sociale Vaardigheidstrainingen.

Hierbij is ook de interne samenwerking met het Sociaal Domein (die gaat over de curatieve en daarmee zwaardere vormen van jeugdbegeleiding en jeugdzorg), van cruciaal belang, zodat het aanbod aan algemene en licht curatieve preventie goed aansluit op het curatieve en geïndiceerde aanbod.

Kinderopvang, als voorschools aanbod, zorgt voor een goede basis bij de ontwikkeling van kinderen. Binnen het voorschools aanbod wordt opvang geboden die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving. We stimuleren dat in alle vormen van kinderopvang (nog) meer gewerkt wordt met een ontwikkelingsgericht educatief aanbod. De verlaging van de leeftijd voor de peuteropvang naar 2 jaar is hier onderdeel van.

Het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en bevorderen van kansengelijkheid vraagt om een vroegtijdige aanpak die op maat gesneden is. Het beheersen van de Nederlandse taal is hierbij een essentieel onderdeel.

Daarom werken we samen met de partners zoals het onderwijs, de kinderopvang en de bibliotheek om de taalvaardigheid al vanaf jonge leeftijd te vergroten.

Zo stimuleren we een kwalitatief hoogwaardig voorschools aanbod op de peuteropvang waar gewerkt wordt met een gestructureerd, ontwikkelingsgericht educatief aanbod. Ouders worden hierbij actief betrokken en onderwijsachterstanden worden voorkomen en/of verminderd (onder andere door het bieden van voorschoolse educatie).

Peuters met een (dreigende) achterstand worden daarnaast actief toegeleid naar de voorschoolse educatie op de peuteropvang.

De voorschoolse educatie loopt door in de vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. Met het onderwijs en de kinderopvang loopt een traject om te komen tot (hernieuwde) prestatieafspraken over de resultaten van de voor- en vroegschoolse educatie en de monitoring daarvan. Een doorgaande lijn en een goede overdracht maakt onderdeel uit van deze afspraken.

Om mee te kunnen doen in de samenleving is een goede beheersing van de talige basisvaardigheden (lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden), noodzakelijk. Mensen die laaggeletterd zijn hebben moeite hebben deze vaardigheden met alle (negatieve) gevolgen van dien.

Om laaggeletterdheid te voorkomen en te bestrijden zetten we, samen met onze taalpartners, in op een laagdrempelig, vraag gerelateerd aanbod aan activiteiten en cursusaanbod. De taalvrager wordt op een snelle en simpele manier geholpen en doorverwezen naar het juiste aanbod (o.a. bij het Taalhuis). Het aanbod dat zijn meerwaarde heeft bewezen wordt gehandhaafd en zo nodig versterkt/uitgebreid; daarnaast is er ruimte voor nieuw te ontwikkelen aanbod.

Met de uitvoering van het in 2022 aangenomen taalbeleidsplan “Het start met Taal” geven we uitvoering aan bovenstaande ketenaanpak.

Iedere leerling volgt zo passend mogelijk onderwijs. Meestal is dat op een reguliere school. Maar soms is dat niet mogelijk of kan dit alleen met een jeugdhulp arrangement.

Scholen hebben een goed zicht op de kinderen en kunnen problemen vroegtijdig signaleren. Het schoolmaatschappelijk werk verzorgt preventieve en kortdurende hulp en vervult de schakelfunctie tussen het onderwijs en het jeugdteam.

Binnen het jeugdteam is voor iedere school een maatje aangewezen zodat er snel binnen de driehoek onderwijs-schoolmaatschappelijk werk-jeugdteam geschakeld wordt. Ook team leerplicht vervult, indien nodig, een belangrijke preventieve taak binnen deze driehoek.

Samen met de Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, het jeugdteam en overige partners binnen het preventieve voorveld, wordt ingezet op het (nog) sneller signaleren van mogelijke problemen en het maken van slimme combinaties waar passend onderwijs en passende jeugdhulp bij elkaar komen. We realiseren samen een dekkende zorg-onderwijs-structuur, zetten in op zo “thuisnabij onderwijs” als mogelijk is en dringen daardoor het aantal (dreigende) thuiszitters terug en voorkomen schooluitval.

Ook als onderdeel van de regiovisie Jeugdzorg Haaglanden wordt het verbeteren van de aansluiting op het onderwijs en het voorkomen van thuiszitters, genoemd. Samen met de gemeenten Leidschendam-Voorburg en Den Haag (H3) en de betrokken samenwerkingsverbanden zijn we hier al langere tijd mee bezig waarbij we in 2021 onze subregionale ambities hebben vastgesteld voor verbetering van deze samenwerking. Binnen de ambities worden zowel lokaal als regionaal diverse pilots uitgevoerd.

Vanwege de vervlechting van de opdracht vanuit de Jeugdwet en Passend onderwijs is er behoefte ontstaan aan een aparte boekpost waarin de kosten voor deze pilots zichtbaar kunnen worden gemaakt.

Lokaal continueren we het project “Elkaar versterken” voor betere samenwerking tussen de partners in het onderwijs. We evalueren de pilot Consulent in de school en nemen besluiten over de aanbevelingen uit de evaluatie.

Vanuit de NPO-gelden zetten we in op het bestrijden van ongelijkheid in het onderwijs door middel van een gerichte aanpak waarbij ondersteuning van de school meer gebaseerd wordt op hun context, op de wijk en/of de problemen waarmee scholen worden geconfronteerd. Uitgangspunt voor de activiteiten is dat met het incidentele NPO-budget zoveel mogelijk structurele verbeteringen worden aangebracht. De activiteiten zijn op maat per school of groep samenwerkende scholen in de wijk.

Onderwijs is essentieel voor jeugdigen om zich te kunnen ontwikkelen en te kunnen bouwen aan een goede toekomst. Een diploma biedt meer kansen op een baan. De leerplichtwet zorgt ervoor dat iedereen met gelijke kansen begint en de benodigde algemene kennis heeft om goed te functioneren in een zich steeds sneller ontwikkelende maatschappij. De leerplichtwet zorgt niet alleen voor leerplicht, maar garandeert ook dat ieder kind leerrecht heeft. Daarom zetten we in op het handhaven van de leerplichtwet en worden voortijdig schoolverlaten, of schooluitval, tot een minimum beperkt. De leerplichtambtenaren werken daarbij volgens de methodiek “MAS”. Doel van deze aanpak is terug- en/of toeleiding naar een passend onderwijsprogramma, waarbij vroegtijdige inzet van ondersteuning en/of (jeugd)hulp bij verzuim voorop staat. Het terugbrengen van het aantal thuiszitters staat hoog op de agenda.

Bij jeugdigen die niet meer vallen onder de leerplichtwet wordt ingezet op dat zo veel mogelijk jeugdigen een startkwalificatie behalen. Extra aandacht wordt besteed aan de begeleiding van jeugdigen in kwetsbare positie. Dit zijn jeugdigen uit het Praktijkonderwijs, het voortgezet speciaal onderwijs, de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo en de entreeopleiding (mbo niveau 1).

Deze doelgroep wordt extra gevolgd tot hun 27^ste jaar en begeleid (vanuit het onderwijs en gemeente) in hun overstap naar het (vervolg) mbo of de arbeidsmarkt. Hierbij wordt nauw samengewerkt met o.a. de Jongerencoach bij het WSP.

De gemeente is wettelijk verplicht om te zorgen voor voldoende huisvesting voor de scholen. Samen met de schoolbesturen werken we aan een goede kwaliteit van de schoolgebouwen en dragen daarmee bij aan de ontwikkeling en leerprestaties van kinderen en het werkplezier van de leerkrachten.

In samenwerking met de schoolbesturen PO en VO zijn de ambities en huisvestingsvraagstukken uitgewerkt in het Integraal Huisvestingsplan (IHP). Op basis van dit IHP worden in 2023 haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd naar de mogelijkheden voor uitbreiding van basisschool De Melodie en De Piramide en naar renovatie/vervanging De Akker/GSR. Na afronding van de haalbaarheidsonderzoeken wordt begonnen met de voorbereidingen voor de werkzaamheden. Het IHP prevaleert voor het aanvragen van voorzieningen boven de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Rijswijk 2022 en vervangt de aanvraagprocedure voor nieuwbouw en overige voor blijvend of tijdelijk gebruik bestemde voorzieningen. Er zijn echter uitzonderingen zoals de nieuwbouw voor een nieuw te stichten school, kosten voor eerste inrichting onderwijsleerpakket en meubilair of spoedaanvragen door onvoorziene omstandigheden. Op dergelijke onvoorziene omstandigheden na, is de afspraak dat er geen gebruik wordt gemaakt van de route via de verordening. In de nieuwe verordening is vastgelegd dat aanvragen voortkomend uit het IHP een aanvraag zijn op grond van de verordening. Voor de overige aanvragen blijft de in de verordening opgenomen procedure gehandhaafd.

In december 2019 is het Plan van Aanpak aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt “Nieuwe Onderwijs Energie” (NOER) door het college vastgesteld. Het programma heeft als primair doel het versterken en faciliteren van het Rijswijkse onderwijs, voorkomen van uitval bij overgangsmomenten in het onderwijs en het structureel vinden van stageplaatsen voor Rijswijkse leerlingen door het opzetten van een langdurige samenwerking tussen het (Rijswijkse) bedrijfsleven en Rijswijkse onderwijs.

Een van de middelen die wij hiervoor inzetten zijn bliksemstages en andere loopbaanoriëntatie activiteiten, georganiseerd door JINC. In het afgelopen jaar hebben we een pilot gedraaid met JINC. Daarmee hebben we 400 Rijswijkse leerlingen bereikt. De evaluatie van zowel de betrokken leerlingen, docenten en bedrijven zijn positief. Daarom zijn we voornemens de samenwerking met JINC voor de komende jaren te continueren en waar mogelijk te intensiveren.

In het kader van de thema’s Energietransitie en Techniek onderwijs, wordt er in de Energy Cave intensief samengewerkt met regionale partners rondom geothermie en energietransitie.

In de Energy Cave gaan studenten, docenten en onderzoekers van verschillende onderwijsinstellingen samenwerken met ondernemers. Zij zullen gaan werken aan technische innovaties op het gebied van geothermie en de energietransitie voor de regio, en de opgedane kennis en ervaring door vertalen naar onderwijsprogramma's.

De Energy Cave versterkt de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt door bij te dragen aan het opleiden van studenten tot ‘next professionals’. We bereiden huidige en toekomstige studenten uit het technisch beroepsonderwijs optimaal voor om aan de slag te gaan binnen de technische sector. Specifiek voor banen binnen de energietransitie, en in het bijzonder geothermie. Door het organiseren van excursies, gastcolleges en masterclasses voor het primair en voortgezet onderwijs, enthousiasmeren we jongeren voor technische opleidingen.

Het is belangrijk dat kinderen en jongeren opgroeien met een brede bagage en hun talenten ontdekken en ontwikkelen en het beste uit zichzelf halen. Zowel op school (PO/VO) als in de eigen buurt wordt er een activiteitenprogramma aangeboden waarbinnen jeugdigen hun interesses kunnen verbreden en/of intensiveren en kansengelijkheid wordt vergroot. Het streven is dat de jeugdigen doorstromen naar het reguliere aanbod.

Het aanbod is gebaseerd op de behoefte en de vraag van de jeugdigen, ouders, scholen en andere partijen en draagt bij aan de gezondheid, de algemene ontwikkeling en/of de sociale vaardigheden en kansengelijkheid van de jeugd. De activiteitenprogramma’s zijn gericht op sport, kunst, cultuur, techniek, natuur en milieu, gezondheid en taal.

De gemeente Rijswijk, scholen, kinderopvang en andere betrokken partners hebben hierin een gedeeld belang en dragen de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het organiseren van het totale activiteitenprogramma.

We waarborgen voldoende (veilige) voorzieningen om buiten te spelen, te ontmoeten, te sporten en in aanraking te komen met de natuur (openbare speelplekken, speeltuinen, scouting, kinderboerderij, natuurtuin, schooltuin). Jeugdigen hebben hierin hun eigen stem en worden betrokken bij het tot stand komen van het aanbod.

Voor het coördineren en realiseren van deze activiteitenprogramma’s voor de jeugdigen van 2 tot 16 jaar maakt Rijswijk gebruik van de Brede regeling combinatiefuncties (Team Brede Impuls). Binnen deze regeling wordt op een projectmatige manier gewerkt, met een divers en laagdrempelig aanbod van activiteiten. Het vergroten en versterken van de verbinding tussen de diverse activiteiten met de maatschappelijke organisaties en verenigingen staat hierbij centraal. Het doel is het bereiken van jeugdigen en het verhogen van de deelname aan activiteiten. Hierbij wordt ook een beroep gedaan op het verenigingsleven in Rijswijk.

Het rijk heeft de Brede regeling combinatiefuncties tot en met 2022 bevroren. Gedurende 2022 zal duidelijk worden of en hoe de regeling voortgezet wordt. Op het moment van het schrijven van deze begroting is daar helaas nog geen duidelijkheid over.

Het aanbod van de vakantieactiviteiten en het cursusaanbod blijft continue inspringen op de behoefte van de kinderen, maar ook op trends. Er is veel aandacht om een gevarieerd programma-aanbod aan te bieden. Om het aanbod te kunnen realiseren wordt samengewerkt met diverse lokale aanbieders op het gebied van sport, cultuur, natuur, taal, techniek en verkeer. De Ontdekkers hebben als doel dat de kinderen kennismaken, ontdekken, verdiepen, verbreden en verbinden. Hiermee worden de kinderen mede gestimuleerd om lid te worden van één van de lokale verenigingen. De activiteiten vinden zo veel mogelijk plaats in alle wijken van Rijswijk.

In samenspraak met de oudere jeugd wordt vanuit “Expeditie Rijswijk” een aansprekend activiteitenaanbod georganiseerd. De Expeditie is opgezet tijdens de coronapandemie (vanuit een extra doeluitkering vanuit het rijk) en is een groot succes. Reden om dit aanbod voort te zetten en verder uit te bouwen. Vanaf 2021/2022 komt de financiering van Expeditie Rijswijk uit het coronamaatregelenpakket vanuit het groeifonds. Voor 2023 en verder kunnen de kosten voor Expeditie Rijswijk slechts gedeeltelijk worden gedekt binnen de begroting van Team Jeugd en Onderwijs. Voor het niet gedekte deel (€ 12.322,--) vragen we middels deze begroting het ontbrekende bedrag aan bij de raad.

Tijdens de coronapandemie hebben de partners veelal digitaal met (vooral de oudere) jeugd gecommuniceerd en activiteiten georganiseerd. Tijdens de pandemie hebben we gemerkt dat we digitaal een andere doelgroep kunnen bereiken dan fysiek en heeft het online jongerenwerk vorm gekregen via het aanbod van Epic Youth. Via activiteiten sluiten jongeren zich aan bij een discourt waar jongerenwerkers ook bij aangesloten zijn. Het is gebleken dat de jongeren met elkaar, maar zeker ook met de jongerenwerkers digitaal makkelijker over bepaalde onderwerpen, of wat hen bezighoudt communiceren. Vandaar dat we in Rijswijk een compleet pakket aan jongerenwerk willen realiseren van zowel fysiek als digitaal jongerenwerk waarbij de medewerkers (en jongeren) onderling contact hebben over aanbod en samenhang.

Helden van de Natuur is een binnen- en buitenschools programma met verschillende activiteiten om jeugdigen en hun ouders te stimuleren meer naar buiten te gaan en op avontuur te gaan in de natuur. Binnen schooltijd leren jeugdigen over natuur- en milieu in lessen gegeven door groenpartners, leerkrachten en vrijwilligers. Buiten schooltijd kunnen jeugdigen deelnemen aan activiteiten die hen stimuleren om ook in hun vrije tijd meer bewust met de natuur om te gaan. Verder worden binnen het programma “Helden van de Natuur” netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor (groen)partners uit Rijswijk. Activiteiten en bijeenkomsten worden o.a. georganiseerd vanuit het educatiecentrum in de Natuurtuin, de kinderboerderij en het kindertuinencomplex.

Tussen Team Brede Impuls, De Ontdekkers, Expeditie Rijswijk en Helden van de Natuur bestaat een nauwe samenwerking. Al deze programma’s zijn gericht op kennismaking, verdieping, toeleiding naar bestaande activiteiten en verenigingen en borging.

Bij het ontwikkelen van gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan, betrekken we de jeugdigen; zij zijn tenslotte de volwassenen van de toekomst.

Met de kinderrechtenambassadeurs van de basisscholen hebben we blijvende aandacht voor participatie en de rechten van kinderen. Het doel is om betrokkenheid van kinderen in maatschappelijke vraagstukken te creëren door hen gevraagd, maar ook ongevraagd advies te laten leveren aan het gemeentebestuur.

De oudere jeugd betrekken we op beleidsthema’s en onderwerpen die hen aanspreken, maar ook waar we als gemeente graag over willen praten. Het streven is om vanuit jongerenpanels de jeugdigen advies te vragen. De panels kunnen variëren qua samenstelling afhankelijk van de adviesvraag.

Bij de Speaking Minds methodiek worden (praktisch) opgeleide jeugdigen meer betrokken bij het gemeentelijk beleid. Zij adviseren vanuit hun rol en perspectief de gemeente over een specifieke beleidsvraag. De jeugdigen presenteren vervolgens hun ideeën aan de wethouder.

Twee coaches zijn opgeleid met de Speaking Minds methodiek om deze jeugdigen hierin te begeleiden. Deze coaches gebruiken hun opgedane kennis om ook andere thema’s via deze methodiek samen met de jeugdigen uit te werken.

MDT is een programma voor jeugdigen van 14 tot en met 27 jaar. Het is een kans om hun talenten te ontdekken, van betekenis te zijn, nieuwe mensen te ontmoeten en keuzes te maken voor de toekomst. Binnen dit programma staat maatschappelijke impact voorop en daarbij zijn drie kernbegrippen van belang: iets doen voor een ander en/of de samenleving, talentontwikkeling en elkaar ontmoeten.

In Rijswijk doen we mee aan twee MDT projecten; “The Real Social” en “Follow Your Dreams”.

The Real Social is een project voor alle jeugdigen in Rijswijk tussen de 14 en 27 jaar. Jeugdigen voeren, op basis van hun interesses en talenten, uiteenlopende activiteiten uit van maatschappelijke waarde. Er wordt bijvoorbeeld geholpen bij het uitvoeren van sportieve en culturele activiteiten voor kinderen, jongeren en senioren in de buurt. De jeugdigen worden gekoppeld aan een teamcoach en samen bekijken zij wat de jeugdige graag wil doen en met welke activiteiten zij willen meelopen. De jeugdigen worden door hun teamcoach begeleid en worden er workshops gericht op talentenontwikkeling aangeboden. Deelname aan het project duurt zes maanden (totaal 100 uur). Na afloop van deelname aan het project ontvangt de jeugdige een certificaat van deelname.

De doelgroep van Follow Your Dreams zijn jeugdigen tussen de 18 en 27 jaar zonder werk en/of startkwalificatie. Deelname aan het project duurt 20 weken (320 uur). De jeugdige wordt intensief begeleidt en gaat 16 uur per week aan de slag met een gevarieerd programma. Het programma bestaat uit deelname aan maatschappelijke activiteiten en werkervaringsplekken. Het doel is om 70% van de deelnemers naar werk of een opleiding te begeleiden. Na afloop krijgen de deelnemers een MDT-certificaat. Aan landelijke erkenning van dit certificaat wordt gewerkt.