Erfgoed is onderdeel van onze leefomgeving en draagt bij aan de cultuurhistorische waarde van Rijswijk. Het beschermde cultureel erfgoed in Rijswijk bestaat uit gebouwde, aangelegde groene en archeologische monumenten, inclusief rijks- en gemeentelijke monumenten zoals die in de Landgoederenzone, de Vlietzone en het bunkercomplex Park Overvoorde. Deze erfgoedlijnen maken Rijswijk tot een stad met een unieke identiteit. Monumentenzorg, zowel ondergronds (archeologie) als bovengronds (gebouwd, structuren en gezichten) is een wettelijke taak waarop door de Erfgoedinspectie van het Rijk en door de interbestuurlijk toezichthouder van de provincie Zuid-Holland toezicht wordt gehouden. Vanaf half mei 2024 wordt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2024 ook gericht onderzocht of gemeenten voldoende capaciteit en middelen binnen de organisatie geborgd heeft om deze wettelijke taak uit te voeren.

Het behoud van het rijke erfgoed van de gemeente Rijswijk in brede zin, bestaande uit gebouwde monumenten waarvan 101 rijksmonumenten en 57 gemeentelijke monumenten, archeologie, historisch groen, kunst die vastzit aan gebouwen, losse voorwerpen en immaterieel erfgoed zoals oude tradities en verhalen. De hiervoor genoemde elementen van erfgoed spelen een belangrijke rol in de cultuurhistorische waarde van onze gemeente en vertellen bij elkaar het verhaal van Rijswijk door de eeuwen heen. Inwoners en bezoekers beleven hier plezier aan. Erfgoed biedt inzichten in de historische ontwikkelingen en de identiteit van de stad. Het zorgt ervoor dat we de verhalen en tradities van vroegere bewoners leren kennen en waarderen, en voelen ons daardoor met de geschiedenis verbonden. 

n 2025 starten we met de uitvoering van de opgaven die zijn opgenomen in de in 2024 door de raad vastgestelde erfgoednota. In 2025 zetten we in op:

• We zorgen voor de minimale capaciteit die nodig is voor de bescherming van gebouwde monumenten en structuren. De interbestuurlijk toezichthouder gaat uit van 1 fte vanaf 100 aangewezen rijksmonumenten. In de capaciteitsberekening wordt door de toezichthouder geen rekening gehouden met gemeentelijke monumenten. Door de huidige financiële positie van de gemeente starten we met 1 fte op senior beleidsniveau en bekijken we jaarlijks of dit voldoende is. Als het nodig is huren we tijdelijk extra capaciteit in voor kortlopende periodes;

• Het vertellen van de verhalen van Rijswijk, zowel op locatie en fysiek (monumentenborden, publicaties, lezingen) als via de diverse digitale kanalen (zoals de gemeentelijke website) zodat het toegankelijk en beleefbaar wordt en blijft voor iedereen. De gemeente wil de inwoners zelf daarbij zo veel mogelijk betrekken;

• Het onderzoeken en waarderen van enkele karakteristieke straatbeelden om te bepalen of deze als gemeentelijk stads- en dorpsgezicht kunnen worden aangewezen;

• Het laten inventariseren en waarderen: stedenbouw, architectuur, groenstructuren en monumentale kunst uit de Wederopbouw en Post-65 periode van het naoorlogse. Daarbij zullen ook de inwoners van Rijswijk worden betrokken;

• Het opstellen van de rapportages van de archeologische vondsten die de afgelopen jaren zijn gedaan bij grote ontwikkelprojecten, zoals onder andere in Rijswijk Buiten en de Hofstede wordt verder opgepakt;

• Het adviseren met betrekking tot aanvragen omgevingsvergunning vanuit erfgoed (archeologie en gebouwd).